تفاوت زنان و مردان در هنگام عصبانیت

زنان و مردان علی رغم اینکه می توانند مکمل خوبی برای هم باشند و نیازهای مختلف یکدیگر را برطرف کنند، در بسیاری از زمینه ها با یکدیگر تفاوت دارند که اگر افراد از این تفاوت ها آگاه نباشند و نحوه رفتار درست و آگاهانه را فرا نگرفته باشند در بسیاری از روابط خود به مشکل می خورند، در واقع می توان گفت که وجود همین تفاوت ها است که سبب می شود زن و مرد مکمل هم دیگر باشند.

 اما این مسئله زمانی صدق می کند که افراد آگاهی های لازم را در مورد شیوه درست رفتار با جنس مخالف خود را داشته باشند در غیر اینصورت وجود این تفاوت ها می تواند بسیار مشکل آفرین باشد.

از جمله تفاوت های زنان و مردان با یکدیگر، تفاوت در عصبانیتشان است.

علت عصبانیت مردان و زنان

در واقع علت عصبانیت زنان و مردان و همینطور نحوه رفتارشان در هنگام عصبانیت تفاوت های زیادی دارد و گاهی ممکن است آن چیزی که زنان را عصبانی می کند، برای مردان اصلا مهم نباشد و یا برعکس مسئله ای که برای مردان بسیار مهم است و آن ها را عصبی و برانگیخته می کند، توجه خانم ها را به خود جلب نکند. به همین دلیل لازم دانستیم که مقاله ای در این مورد، یعنی تفاوت زنان و مردان در هنگام عصبانیت، ارائه دهیم.

قبل از هرچیز بهتر است تعریف دقیقی از خشم و پرخاشگری را ارائه دهیم تا بتوانیم با این مفهوم بهتر آشنا شویم.

خشم و پرخاشگری چیست؟

خشم یا عصبانیت، هیجانی است که در واکنش به رفتارها و شرایط آزاردهنده ایجاد می شود. برخی خشم را نوعی واکنش مغز در پاسخ به درد می دانند. در واقع خشم یکی از هیجانات طبیعی انسان است که سبب نجات یا حفظ فرد از یک نگرانی یا خطر قریب الوقوع می شود.

به طور کلی، خشم، الگوی رفتاری است که در مواجهه با تعرض کنندگان بروز داده می شود تا از رفتار تهدید کننده شان دست بکشند.

هیجان خشم، در افراد مختلف به صورت متفاوتی ابراز می شود، اما چیزی که در مورد خشم، در همه افراد یکسان است، احساس انفجار مغزی در هنگام خشم است.

پیشنهاد مشاور: خشونت و پرخاشگری چیست؟

خشم یک احساس است و پرخاشگری پیامد رفتاری هیجان خشم است.  به طور کلی می توانیم بگوییم که خشم یک هیجان مثبت است و پرخاشگری یک رفتار منفی در واکنش به هیجان خشم است.

 پرخاشگری می تواند به صورت کلامی و یا جسمی بروز پیدا کند و یا اینکه می تواند به صورت خصومت ورزی پنهان باشد ، به این صورت که فرد به صورت آشکار خشمش را ابراز نمی کند، اما از فرد مقابل کینه به دل دارد، پشت سرش بدگویی می کند و به صورت منفعلانه خشمش را نشان می دهد.

علائم و نشانه های خشم چیست؟

خشم سه جزء جسمی، شناختی و رفتاری دارد.

نشانه های جسمی خشم:

• ضربان قلب

• تنفس های سریع
• تنش عضلانی
• لرزش دست
• خشکی دهان
• تغییر رنگ صورت
• داغ شدن و عرق کردن
• سر درد
• معده درد

(نشانه های جسمانی خشم معمولا قبل از بروز رفتار پرخاشگرانه، در بدن فرد به وجود می آیند، بنابراین توجه به کردن به این نشانه ها در هنگام تجربه احساس خشم و قبل از بروز رفتار پرخاشگرانه، می تواند در مدیریت خشم، به افراد کمک کند).

نشانه های شناختی خشم:

• اشتغال ذهنی درباره اتفاق رخ داده شده
• صحبت های منفی مانند سرزنش کردن طرف مقابل
• بایدهای ذهنی
• بزرگ نمایی مسئله

(نشانه های شناختی می توانند  قبل از بروز خشم، به عنوان تحریک کننده و یا بعد از بروز خشم به عنوان نگهدارنده هیجان خشم، عمل کنند).

نشانه های رفتاری خشم:

• افزایش تن و سرعت صدا و ادای کلمات
• ژست های تهدید کننده
• مشت شدن دست ها

(نشانه های رفتاری خشم، در اثر نشانه های شناختی خشم بروز پیدا می کنند).

خشم چه فوایدی می تواند برای ما داشته باشد؟

اگرچه خشم، هیجانی منفی در دید عامه مردم است اما خشم نیز مانند دیگر هیجانات انسان از جمله هیجان ترس، غم، شادی، دارای جنبه های مثبت است و سبب بقای انسان و حفظ او از رفتارهای آسیب رسان و تعرض گرایانه دیگران می شود، فردی که هیجان خشم را تجربه نکند، هیچ گاه نمی تواند از حقوق خود دفاع کند و دیگران به راحتی می توانند حقوق او را پایمال کنند، بنابراین شرایط زندگی فرد از حالت طبیعی خارج می شود و فرد هیچ گاه نسبت به شرایط معترض نمی شود.

پیشنهاد مشاور:چرا خشونت و پرخاشگری خوب است؟

خشم می تواند به عنوان یک انگیزه درونی قوی عمل کند و به افراد در رسیدن به اهدافشان، کمک کند. چنین خشمی به صورت رقابت ابراز می شود.

چه عواملی در بروز خشم موثرند؟

یکی از عوامل مهمی که در بروز و تجربه هیجان خشم موثر است، نوع دیدگاه و برداشت شخص از موقعیت است، یعنی قرار گرفتن در معرض موقعیت و محرک تهدید کننده بیرونی لزوما موجب بروز خشم در فرد نمی شود، اگر چه این عامل یعنی قرار گرفتن در موقعیت تهدید کننده شرط لازم برای تجربه احساس خشم است، اما کافی نیست بلکه نوع دیدگاه و برداشت فرد از موقعیت و همینطور میزان حساسیت فرد نیز، اهمیت دارد. 

ممکن است قرار گرفتن در یک موقعیت خاص فردی را عصبانی کند در صورتی که همان موقعیت برای فرد دیگر آزار دهنده نباشد، یا اینکه ممکن است برای اینکه فردی خشم را تجربه کند نیاز به این داشته باشد که به صورت مکرر در معرض شرایط تهدید کننده قرار بگیرد و به آسانی خشمگین نشود ولی فردی دیگر به سبب حساسیت بالایی که دارد به محض قرار گرفتن در شرایط تهدید کننده، خشمگین شود و پرخاشگری کند.

پیشنهاد مشاور: راههای کنترل خشم از دیدگاه روانشناسی

بنابراین تجربه احساس خشم به سه عامل محرک بیرونی تهدید کننده، نوع دیدگاه و آستانه تحمل افراد بستگی دارد و همین عامل می تواند تفاوت زنان و مردان در نحوه ابراز خشم را تبیین کند.

آیا آقایان نسبت به خانم ها خشمگین ترند؟

برخی از فرضیه ها اینطور بیان می کنند که آقایان به سبب وجود هورمون استروژن نسبت به خانم ها خشمگین ترند، برخی دیگر با توجه به نمادهای بیرونی خشم، معتقدند که آقایان نسبت خانم ها پرخاشگرترند اما پژوهش های دیگری این فرضیه را نقض می کنند و استدلالشان این است که بین تجربه هیجان خشم، بین خانم ها و آقایان تفاوت چندانی وجود ندارد بلکه خانم ها نیز به اندازه آقایان، هیجان خشم را تجربه می کنند اما نحوه بروز آن تفاوت دارد. یعنی بروز خشم در آقایان بیشتر به صورت فیزیکی و با صدای بلند است در صورتی که خانم ها بیشتر به صورت کلامی خشم خود را نشان می دهند و همین عامل باعث می شود که آقایان نسبت به خانم ها پرخاشگرتر جلوه کنند.

انواع واکنش های زنان در هنگام عصبانیت:

• کینه جویی

• غیبت
• تکه پرانی
• قهر و اجتناب از صحبت
• زیر آب زدن
• تعلل کردن در انجام کار

واکنش مردان در هنگام عصبانیت:

و اما در برابر این شیوه ابراز خشم در خانم ها، فریاد زدن و کتک زدن، پرتاب کردن اشیا، مشت زدن به دیوار، شیوه ای است که اقایان برای ابراز خشم خود استفاده می کنند.

 چه چیزی می تواند باعث عصبانیت زنان و مردان در زندگی زناشویی شود؟

همانطور که پیش تر اشاره شد بین زنان و مردان تفاوت های زیادی وجود دارد، یکی از تفاوت های فاحش بین زنان و مردان، تفاوت در نوع نگاه آن ها به زندگی و روابط عاطفی است.

خانم ها بسیار جزئی نگر هستند و نسبت به دریافت توجه و محبت از طرف همسر خود بسیار حساس هستند، از طرفی احساس حمایت از طرف همسر، باعث ایجاد امنیت خاطر در خانم ها می شود، حال تصور کنید که چنین نیازهایی در زندگی زناشویی برای یک خانم تامین نشود، طبیعی است که زن در برابر چنین شرایطی به شدت عصبانی می شود.

یک خانم، ممکن است به این دلیل که همسرش سالگرد ازدواجشان را فراموش کرده است به شدت ناراحت و عصبانی شود و چنین رفتاری را نوعی بی توجهی و عدم علاقه همسر به خودش قلمداد کند، اما به ندرت پیش می آید که مردی از بابت چنین مسئله ای خشمگین شود.

پیشنهاد مشاور:راه های کاهش پرخاشگری | درمان قطعی پرخاشگری

گاهی ممکن است، زن احساس کند که در هنگام حضور در خانواده همسر به او بی احترامی می شود و دیگران با کنایه با او رفتار می کنند، در چنین شرایطی زن انتظار حمایت شدن از طرف همسر خود را دارد، در صورتی که مرد به دلیل اینکه توجهی به جزئیات ندارد متوجه کنایه ها و تکه پرانی های خانواده اش نشود، بنابراین واکنشی حمایتی نداشته باشد و همین امر سبب شود که زن بسیار عصبانی و خشمگین شود. در واقع رفتارهایی که از نظر زن تهدید آمیز و توهین آمیز است اصلا توجه مرد را جلب نکرده است که مرد بخواهد از آن بابت ناراحت و خشمگین شود.

در مقابل مردان با وجود اینکه بسیار کلی نگر هستند و درگیر جزئیات نیستند، اما حساسیت های مخصوص به خود را دارند، برای مثال مردان معمولا نسبت به حفظ اقتدار خود در منزل بسیار حساسند و معتقدند که تحت هر شرایطی احترامشان باید حفظ شود و به نظرشان احترام گذاشته شود. 

از طرفی کنترل گری و رفتارهایی که احساس استقلال را از مردان بگیرد می تواند منجر به عصبانیت آن ها شود.

شرایط شغلی و محیط کار نیز از جمله مواردی است که در تجربه احساس خشم در مردان تاثیر زیادی دارد، هرچند که با توجه به تغییر شرایط فرهنگی و اجتماعی و حضور بیشتر خانم ها در اجتماع و کار بیرون از منزل، عصبانیت های ناشی از محیط کاری نیز برای بسیاری از خانم ها پیش می آید.

نحوه برخورد با یک زن و مرد عصبی چگونه است؟

همانطور که نحوه بروز خشم و همینطور عوامل تاثیر گذار در ابراز خشم در بین زنان و مردان متفاوت است، نوع برخورد با یک زن و مرد عصبی نیز تفاوت دارد، یعنی نحوه آرام شدن زنان و مردان در هنگام عصبانیت فرق می کند.

زمانی که زنان از یک موضوعی خاص عصبی می شوند نیاز به این دارند که در مورد آن مسئله صحبت کنند و احساسشان را در مورد آن مسئله بروز دهند، در واقع آزاردهنده ترین واکنش در برابر عصبانیت زنان این است که در آن لحظه، آن ها به حال خود رها شوند و فرصت حرف زدن از آن ها گرفته شود، اگر چه بهتر است که در هنگام عصبانیت از صحبت کردن خودداری شود و بعد از اینکه هیجان فرد کمی فروکش کرد اقدام به صحبت کردن کنیم، اما چیزی که مهم است مردان به آن توجه کنند این است که فاصله حرف زدن از زمان وقوع مشکل زیاد نشود و بعد از مدت زمان کمی که احساس کردند همسرشان کمی آرام تر شده است و برای صحبت کردن آمادگی دارد، حتما به او نزدیک شوند و سعی کنند در مورد مسئله پیش آمده صحبت کنند.

 برخی از آقایان تصور می کنند که با بی توجهی و امتناع از صحبت کردن می توانند باعث شوند که آن مسئله از ذهن همسرشان پاک شود و اختلافات از بین برود در صورتی که این تفکر کاملا اشتباه است و چیزی که یک زن را آرام می کند صحبت کردن در مورد مسئله پیش آمده است.

پیشنهاد مشاور:پرخاشگری همسر | علت عصبانیت و بداخلاقی همسرتان

اما آقایان متفاوت از خانم ها هستند، آقایان معمولا در هنگام عصبانیت نیاز به خلوت و سکوت دارند، نیاز به این دارند که برای مدتی شخصی به سمتشان نیاید و حرفی به زبان آورده نشود. 

ترک موقعیت، پیاده روی و قرار گرفتن در یک محیط دنج و خلوت چیزی است که مردان در هنگام عصبانیت به آن نیاز دارند، در مقابل بیان احساسات، صحبت کردن با همسر یا دوست یا شخصی که موجب ایجاد احساس خشم شده است، چیزی است که می تواند زنان را آرام کند.

اما از همه مهمتر این است که زن و مرد، هر دو توانایی مدیریت خشم و حل سازگارانه تعارضات زناشویی و بین فردی را داشته باشند و نسبت به تفاوت های یکدیگر آگاه باشند. 

برخی به اشتباه فکر می کنند که مدیریت خشم به این معنا است که فرد هیجان خود را سرکوب کند و خشمش را به طرف مقابل یا موقعیت تهدید کننده نشان ندهد، در صورتی که چنین تفکری اشتباه است و سرکوب خشم می تواند آسیب های زیادی به فرد وارد کند، بنابراین منظور از مدیریت خشم، نحوه بروز احساس خشم به صورت سازگارانه است، یعنی اینکه فرد صراحتا به شخص مقابل اعلام کند که از رفتار او عصبانی است و بدون اینکه آسیبی به فرد وارد کند، احساسش را نسبت به رفتار فرد بیان کند.

البته مدیریت خشم نیاز به تمرین و کسب مهارت حل مسئله دارد، همچنین برخی افراد به طور ذاتی  پرخاشگر هستند و علی رغم میل باطنی خود، به سختی می توانند خشم خود را کنترل کنند، در چنین شرایطی بهترین کار، مراجعه به روانشناس و علت یابی و طی کردن دوره درمانی و کسب مهارت های کنترل خشم است.

مرکز مشاوره ستاره ایرانیان، با داشتن متخصصانی مجرب و متخصص می تواند در زمینه کنترل خشم، خدمات روانشناختی مناسبی را به شما ارائه دهد.

رزرو وقت برای مشاوره خانواده و درمان رفتار بد همسر از مرکز مشاوره ستاره با شماره تلفن های 02122354282و 02122247100 و به وسیله موبایل از طریق شماره های 09035673050و 09108347597 امکان پذیر است.