سندرم آشیانه خالی چیست و چه علائمی دارد؟

فرزندان به هر دلیلی مثل ازدواج، تحصیل یا جستجوی استقلال ممکن است خانه را ترک کنند و زندگی خود را مستقل از والدین شکل بدهند در این شرایط خانواده ها ممکن است درگیر سندرم آشیانه خالی شوند

در این برهه والدین دچار غم و اندوه می شود. هرچند ممکن است که والدین، فرزندان خود را برای بزرگسالی ترغیب کنند، اما قدم نهادن فرزندان در راه بزرگسالی برای والدین دردناک است.

سندرم آشیانه خالی

سندرم آشیانه خالی یا (Empty nest syndrome) به احساسی از تنهایی اطلاق می شود که با ترک خانه توسط فرزندان در والدین اتفاق می افتاد.

والدینی که به گذراندن وقت با فرزندان عادت کرده اند حال تعامل کمتری با آن ها داشته و زمان کم تری آن ها را می‌بینند.

توجه داشته باشید که این مشکل بالینی نیست و از آنجایی که جدا شدن جوان از خانواده خود یک اتفاق طبیعی و سالم است، سندرم لانه خالی اغلب شناخته نمی شود.

زمانی که پدرو مادر کاری ندارند معمولا با فرزندان رابطه برقرار می کنند، بنابراین وقتی فرزندان خانه را ترک می کنند آن ها دچار غم و اندوهی می شوند و به طور معمول اندوه مادران بیشتر از پدران است.

برخی از والدین نیز بیش تر از دیگران این اختلال را تجربه می کنند، این والدین نشانه های زیر را دارند:

• تجربه های شیر گرفتن نوزادان از پستان، یا فرستادن آن ها به مدرسه، برای والدین دردناک بوده است.
• از تغییرات استقبال نمی کنند.
• والدینی که به توانایی های فرزندان خود اطمینان ندارند.
• والدینی که کاری خارج از خانه برای انجام دادن ندارند.
• والدینی که به نقش های خود به عنوان پدر و مادر به عنوان یک هویت نگاه می کنند.

نشانه های سندروم آشیانه خالی

همه والدین مستعد ابتلا به سندرم لانه خالی هستند البته این سندرم به عنوان اختلال شناخته نمی شود بلکه به دلیل شرایط و اثرات آزار دهنده نیاز به اقداماتی برای مقابله و کاهش دارد. 

احساس ناراحتی والدینی که فرزندشان از آن ها دور است امری طبیعی است. ارتباط و صمیمیتی که بین والدین و فرزندان بوده است حالا کمتر شده و فرد احساس تنهایی می کند . افراد ممکن است دچار پریشانی شوند و به این نتیجه برسند که زندگی معنای خود را از دست داده است.

والدین تمام وقت (مادران یا پدران خانه نشین) در برابر سندرم آشیانه خالی آسیب پذیرتر می باشند. بزرگسالانی که با سایر وقایع استرس زای زندگی مانند مرگ همسر یا بازنشستگی نیز روبرو هستند نیز به احتمال زیاد این سندرم را تجربه می کنند.

علائم سندرم آشیانه خالی شامل افسردگی، احساس از دست دادن هدف، طرد شدگی، نگرانی، استرس و اضطراب می باشد.

این سندرم را می توان در فیلم ها و کتاب های زیادی مشاهده کرد.

نشانه های این اختلال در ادامه ذکر شده است:

• افسردگی از نشانه های دوری از فرزندان

گریه های شدید و طولانی و کاهش انگیزه در جنبه های مختلف زندگی افراد مشاهده می شود این افراد در زمینه های مختلف شغلی و غیره دچار مشکل می شوند.

معمولا این افسردگی کوتاه مدت می باشد اما در صورت نیاز فرد باید از افسردگی کمک بگیرد.

• از دست دادن هدف از نشانه های سندرم آشیانه خالی

والدین معمولا همیشه درگیر فعالیت های فرزند خود هستند و وقتی برای اهداف و برنامه های خود ندارند، بنابراین پس از این که دیگر مسئول کارهای فرزند خود نیستند احساس پوچی پیدا می کنند. 

البته معمولا والدین با گذشت زمان فعالیت ها و اهدافی برای خود مشخص می کنند. والدین باید پیش از این خود را برای این کار آماده کنند و اهدافی را برای خود مشخص کنند.

• ترس از طرد شدگی

ترس از طرد شدگی معمولا ریشه در وابستگی بیش از حد به فرزندان دارد، به طور مثال والدینی که تمام زندگی خود را صرف فرزند خود کرده اند و بجز او هیچ هدفی در زندگی خود نداشته اند، درگیر این احساسات می شوند.

برای درمان ترس از طردشدگی معمولا باید به روانشناس مراجعه کرد، در صورت درمان نشدن این مشکل والدین تمایل زیادی به دخالت در زندگی فرزندشان پیدا می کنند و نمی توانند استقلال فرزند خود را بپذیرند.

• استرس و اضطراب در مورد فرزندان

اگر فرزند شما به دانشگاه در شهر دیگری رفته باشد، طبیعی است که نگران نحوه زندگی او باشید. چیزی که طبیعی نیست، احساس اضطراب مداوم در مورد سلامت و نحوه زندگی فرزندتان است.

از تماس تلفنی مدام با فرزندان خود خودداری کنید، دائم به فرزندتان یادآوری نکنید که چگونه کارهایش را انجام دهد. این یک فرصت برای کودک شماست تا مهارت هایی که به او آموخته اید را تمرین کنید. 

علل بروز سندروم آشیانه خالی

چگونگی رابطه والدین با فرزند پیامدهایی را برای هر دو طرف به همراه دارد. وقتی فرزندان خانه را ترک می کنند به طور ناگهانی یک فضای خالی در خانه ایجاد می شود. ایجاد رابطه خوب با فرزندان به والدین در مواجهه با سندروم آشیانه خالی کمک می کند.

دعواهای شدید، تعارض و جداشدن از خانواده باعث کاهش ارتباط و حمایت بین والدین می شود.در نتیجه این نوع جداشدن والدین و فرزندان مشکلاتی را برای آن ها فراهم می کنند. از آنجایی که والدین عادت به برنامه ریزی برای فرزندانشان دارند حالا که فرزندشان از آن ها جدا شده احساس ناخوشایندی دارند و حتی ممکن است به نوعی پوچی برسند.

نگرانی و اضطراب درباره سلامت و رفاه فرزندان نیز ممکن است والدین را به سمت سندروم آشیانه خالی سوق دهد.

والدین به صورت طبیعی برای فرزندانشان نگرانی های دارند اما اگر به توانایی های فرزندشان اعتماد نداشته باشند این مشکل می تواند منجر به اختلال اضطرابی شود.

• اختلال در خواب

بسیاری از والدین در این دوران درگیر کابوس می شوند یا نمی توانند راحت بخوابند. این مشکل به دلیل احساساتی است که در ناخودآگاه فرد وجود دارد.

به طور کلی در شب هنگام افراد بیش تر احساس تنهایی پیدا می کنند.

درمان سندرم آشیانه خالی

زمانی که فرزندان خانه را ترک می کنند، والدین دچار غم و اندوه بسیاری می شوند و بهتراست که  دنبال درمان باشند. بنابراین بهتر است که فرد با یک متخصص در مورد احساسات صحبت کند. روان درمانی به آن ها کمک می کنند که احساسات خود را کنترل کنند.

در بعضی موارد به تشخیص متخصص ممکن است داروهایی برای کنترل  افسردگی ناشی از سندروم آشیانه خالی تجویز شود. دریافت حمایت اجتماعی در زمان ناراحتی، مدیریت استرس، و دوری از تنهایی می تواند در این امر تاثیر گذار باشد.

آموزش های فردی نیز می تواند در بهبود شما موثر باشد.

• سرگرمی و فعالیت های متفاوت

فرد می تواند با انجام فعالیت های متنوع زمان و انرژی که برای فرزندان صرف کرده است را جبران کند. سرگرمی و فعالیت های متفاوت می تواند احساس ناراحتی شما را تسکین دهد.

یکی از ساده ترین راه های مقابله والدین با سندرم لانه خالی، برقراری ارتباط موثر با فرزندان است. پیشرفت تکنولوژی مانند تلفن های همراه، پیام کوتاه و اینترنت امکان افزایش ارتباط بین والدین و فرزندان را فراهم می کند.

• عاشقانه ها را زنده کنید

یک تحقیق در زمینه ازدواج نشان داده است که حضور کودکان رضایت و خوشبختی کلی ازدواج را کاهش می دهد. کودکان اغلب استرس مالی، محدودیت های زمانی و وظایف خانه را به وجود می آورد. به طور متوسط، زوجین دارای فرزند فقط می توانند تقریباً یک سوم از وقت خود را در کنار هم بگذرانند. 

بنابراین والدین پس از تنها شدن می توانند وقت بیشتری را با یکدیگر بگذرانند و دوباره با هم برقرار کنند. بسیاری از این زوج ها ابراز می کنند که کیفیت اوقات با هم بودن آن ها به نسبت قبل بهتر می شود.

• پشتیبانی همسر

زوجین به یک اندازه این سندرم را تجربه نمی کنند، زنان(مادران) بیش تر درگیر این اختلال می شوند، بنابراین بهتراست که در این دوره از زندگی زوجین به یکدیگر کمک کنند تا کم تر درگیر افسردگی شوند.

از نظر احساسی کنار همسر خود باشید و از او بخواهید که در مورد احساسات خود با شما صحبت کند.

• مشاور

مراجعه به مشاور و کمک گرفتن از متخصص می تواند باعث تسریع این روند شده و افسردگی فرد را درمان کند. بسیاری از افراد تصور می کنند که این غم طبیعی است اما در برخی شرایط این غم باعث افسردگی فرد شده و در زندگی روزانه او اختلال ایجاد می کند.

برای این کار می توانید با دوستان یا با همسر خود نیز مشورت کنید، اما به طور کلی توصیه می شود که از متخصص کمک بگیرید.

افسردگی پس از ازدواج فرزندان

این افسردگی بیش تر والدین مجرد را درگیر می کند و ناشی از وابستگی زیاد والدین به فرزندان است. 

این افسردگی در کشورهای شرقی که وابستگی زیادی به فرزند خود دارند بیش تر دیده می شود. برای نشانه ها و درمان افسردگی می توانید از مقالات دیگر کمک بگیرید.

پیشنهاد مشاور: تست افسردگی با پاسخ تحلیلی رایگان + راهکار درمانی

پیشگیری از ابتلا به افسردگی

یکی از راه های پیشگیری از ابتلا به سندرم آشیانه خالی آماده شدن برای آن است. گسترش دوستی ها، شروع تفریحات، سرگرم شدن به کار و تفریح برای والدینی که فرزندان آن ها در معرض ترک خانه قرار دارند مفید است.

در گام دوم اطمینان حاصل کنید که فرزند شما لوازم لازم برای زندگی را دارد، این کار باعث کاهش اضطراب و نگرانی شما می شود.

برنامه هایی برای زمانی که فرزندشان آن را ترک می کنند بریزند، می توانند به مسافرت بروند، قدم بزنند و کارهای جدیدی را امتحان کنند.

شما به راحتی می توانید با مراکز برتر مشاوره خانواده" مرکز مشاوره ستاره " تماس حاصل کنید، رزرو وقت از طریق  02122354282 و 02122247100 و 09035673050 و 09108347597 انجام می شود.