طلاق یک پدیده اجتماعی است که در سال های اخیر رو به افزایش است. معنای واژه طلاق رهایی و آزاد شدن می باشد و درواقع به معنی جدایی زن و شوهر از هم و پایان دادن به زندگی مشترک می باشد.
سیر جریان طلاق می تواند با درخواست هر کدام از طرفین آغاز شود و در پایان با رضایت مرد، به نتیجه برسد، البته که در مواردی همچون داشتن حق طلاق خانم، اثبات عدم کفایت و غیبت طولانی مدت آقا، شرایط استثنا است و نیازی به رضایت مرد برای طلاق نیست و حکم توسط قاضی دادگاه صادر می شود.
طلاق و پایان دادن زندگی مشترک زن و مرد انواع مختلفی دارد که نوع رسمی آن شرایط قانونی خاصی را شامل می شود.
طرفین با دریغ کردن عواطف و احساساتشان از یکدیگر و از دست دادن حس اعتماد و عدم عشق و علاقه نسبت به یکدیگر به دامن طلاق عاطفی و در نهایت طلاق رسمی کشیده می شوند.
جرقه های طلاق عاطفی می تواند با مسائلی از جمله عدم تفاهم های ابتدایی و قهر و جدل های پی در پی زده شود و با عدم مدیریت صحیح مشکلات و مانور احساسات، رفتار و واکنش های نادرست، این شرایط ادامه پیدا کند.
البته که در این مسیر علاوه بر زوجین، فرزندان نیز تنش های آسیب زایی را تجربه خواهند کرد که این تنش ها طبیعتا افکار، رفتار و آینده آنها را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد، اما در برخی از موارد ادامه زندگی و تلاش برای حفظ آن تحت هر شرایطی می تواند بحران های بزرگتری را رقم بزند.
پیشنهاد مشاور: 26 نشانه پیش از طلاق از نظر مرکز مشاوره ازدواج
در این مقاله سعی داریم جنبه های مختلف طلاق را بررسی کنیم و ببینیم که آیا طلاق در هر شرایطی یک پدیده منفی و در واقع پایان زندگی است یا اینکه می تواند جنبه های مثبت هم داشته باشد و به نوعی نجات دهنده افراد و فرزندانشان باشد یا خیر؟
همانطور که اشاره شد معمولا قبل از طلاق رسمی، طلاق عاطفی بین زوجین صورت می گیرد، طلاق عاطفی مکانیزم روانشناختی است که زوجین زمانی که فکر می کنند رابطه عاطفی و شادشان پایان یافته، با آن رو به رو می شوند. از نشانه های طلاق عاطفی می توانیم به دو مورد تغییر شخصیت فرد و خیانت اشاره کنیم:
زمانی که زوجین بعد از مدتی زندگی مشترک و تلاش برای یافتن تفاهم و اشتراک در بسیاری از مسائل با یکدیگر دچار اختلاف می شوند و در حل این اختلافات ناامید می شوند، طلاق عاطفی صورت می گیرد، گویا یکی از زوجین به فرد دیگری تبدیل می شود و دیگر احساسش به این رابطه و تلاشش برای تفاهم از بین می رود و این تغییر کاملا واضح و آشکار است.
عدم صمیمت و اشتیاق (از نظر جنسی)، عدم احساس عاشقانه در رابطه و مشاجره های گاه و بیگاه موجب گرایش یکی از زوجین به فرد دیگر و تامین این نیازها از جانب فرد دیگری می شود. زمانی که فرد متوجه خیانت همسرش به خود می شود، حتی اگر بخواهد به او فرصتی دوباره بدهد، آسیب روانی آن به سختی جبران می شود و همین امر می تواند زمینه فاصله و ایجاد روابط سرد بین زوجین و در نهایت طلاق عاطفی را فراهم کند.
پیشنهاد مشاور: بعد از خیانت همسر چه کنیم؟
جدایی والدین می تواند شروع مشکلات اجتماعی فرزندان در حوزه های مختلف باشد. کاهش تمرکز فرزندان و مبتلا شدن آنان به اختلال یادگیری به خصوص در مطالب درسی استدلالی، منجر به افت تحصیلی خواهد شد. تمام مطالعات حاکی بر آن است که کودکان و نوجوانانی که روحیه انگیزشی و روانی سالم تری دارند به درک و فهم مسائل علاقه بیشتری نشان می دهند و از پیشرفت تحصیلی بیشتری نیز برخوردار هستند، با این تفاسیر طبیعتا فرزندانی که تجربه تنش های محیطی دارند نمی توانند با تمرکز کافی به فهم و درک مسائل درسی بپردازند که این مسئله مانع پیشرفت و فعالیت آنان در حوزه های تحصیلی می شود .
تعارضات میان پدر و مادر و در نهایت از بین رفتن کانون گرم خانواده می تواند موجب عصیان فرزند از قوانین اجتماعی نیز شود. این رخداد اختلال ها و ناهنجاری های غیرقابل درمانی را برای فرزندان رقم می زند. فرزندی که بعد از جدایی والدینش زندگی خود را سیاه و تباه می پندارد اعتیاد را تنها راه فرار از این موقعیت و وضعیت می داند .
پیشنهاد مشاور: تاثیر جر و بحث و دعوای والدین مقابل کودکان
یکی از مهمترین پیامد های حضور فرزند در محیط گرم خانواده، مورد توجه قرار گرفتن و دریافت محبت از جانب والدین و احساس امنیت عاطفی برای فرزندان است . حذف این کانون گرم می تواند کودک را دچار کمبود ها و عقده های روانی بسیاری کند که با رشد این عقده ها و کمبود ها، فرد به مرور دچار شخصیت آسیب پذیری می شود و همین امر می تواند برای خود فرد و اطرافیان و جامعه پیامد نامطلوبی در پی داشته باشد.
نکته حائز اهمیت این است که شما نباید تصور کنید که چنین مشکلاتی تنها متوجه کودکان طلاق است، بلکه آن چیزی که دلیل اصلی بروز این مشکلات در کودکان است قرار گرفتن در محیط تنش زا و آسیب پذیر است. گاهی افراد ترجیح می دهند با وجود رابطه عاطفی سرد بین خودشان و همسرشان به زندگی شان ادامه دهند تا فرزندانشان در معرض آسیب های طلاق قرار نگیرند، اما باید توجه کنند که حتما نباید مهر طلاق در شناسنامه شما بخورد تا به کودکتان آسیب بزنید بلکه طلاق عاطفی نیز می تواند منجر به آسیب وارد شدن به کودکان شود، حتی در برخی از تحقیقات مشخص شده است که آسیب طلاق عاطفی بر روی فرزندان به مراتب بیشتر طلاق قانونی و رسمی است.
در بیشتر مواقع حتی افراد تا مرز عملی کردن تصمیمشان برای جدایی پیش می روند و با خود نجوا می کنند که تصمیم درستی گرفته اند یا خیر؟
تصمیم به طلاق یک تصمیم کاملا شخصی است که عوامل مختلفی در گرفتن آن نقش دارند (خیانت، نبودن ارتباط احساسی، عدم اعتماد، رفتارهای سمی و سوء رفتار و عدم تعادل روانی حاد)، از جمله عواملی به شمار می آیند که زنگ خطر پایان زندگی مشترک را به صدا در می آورند و تمامی مواردی که به آن ها اشاره شد می توانند فشار روانی زیادی به فرد وارد کنند، بنابراین نباید این افکار رادر ذهن خود بپرورانیم که به هیچ عنوان نباید به طلاق فکر کنیم و محکوم به حفظ زندگی مشترک با چنگ و دندان و تحت هر شرایطی هستیم، گاهی طلاق می تواند سبب نجات فرد شود و منجر به این شود که افراد بعد از جدایی روابط شادتر و سالم تری را تجربه کنند .
پیشنهاد مشاور: ادامه ازدواج ناموفق یا طلاق | ادامه زندگی بخاطر فرزند
البته به این امر واقف هستیم که طلاق می تواند فرد را با مشکلات خانوادگی و اجتماعی متعددی از جمله ضعف مالی، یاس و ناامیدی، افسردگی و مورد حمله قرار گرفتن واکنش های نابجا از جانب اطرافیان مواجه کند و مدیریت این بحران ها و پشت سر گذاشتنشان کمی دشوار بنظر می رسد ولی دلیل نمی شود که ما خود و گاهی فرزندانمان را قربانی ترس از روبرو شدن با مسائل بعد از طلاق کنیم .
معمولا اغلب زندگی های زناشویی با عشق و علاقه دو طرفه شروع می شوند و برخی از آن ها بعد از گذشت زمانی شاید طولانی و شاید اندک به تلخی و ناکامی های رنج آور تبدیل می شوند.
بحث و جدل های گاه و بیگاه بر سر مسائلی هر چند کوچک و جزئی، بهانه آوردن های کوچک و بزرگ زوجین در بسیاری از امور، نگران کننده تر از آن چیزی است که شما به سادگی از کنار آن گذر کنید، این موارد که گاه باعث رنجیده خاطر شدن شما در حد غیرقابل تحملی می شود، شما را در گرفتن تصمیمی در مورد ادامه زندگی مشترک و یا پایان دادن همیشگی به این کابوس دچار تردید می کند.
اما شما به هیچ وجه مجبور به تحمل وضعیت موجود نیستید و با پایان دادن به زندگی مشترک نه تنها شکست نخوردید بلکه بردی را تجربه کرده اید که می تواند شروع یک فصل جدید در زندگی تان باشد، البته که امکان دارد در ابتدای مسیر ناهمواری های بسیاری را تجربه کنید که با درایت، اعتماد به نفس و راهبردهای مقابله ای موثر می توانید به بهترین شکل ممکن آن را مدیریت کنید. در زیر به برخی از مشکلاتی که در زندگی مشترک می تواند در روحیه افراد تاثیر نامطلوبی بگذارد و شرایط ناخوشایندی را برای فرد ایجاد کند اشاره می کنیم، در چنین شرایطی می توانیم بگوییم طلاق می تواند راه نجاتی برای شما باشد:
یکی از اولویت های مهم در زندگی مشترک و به طور کلی روابط بین فردی، حفظ احترام متقابل است که این امر احساس اعتماد به نفس را در افراد تقویت می کند، هیچ یک از زوجین حق بی احترامی و تحقیر کردن طرف مقابل خود حتی در مشاجره های بین فردی ندارند. اگر که همسر شما مدام به شما توهین می کند و تحقیرتان می کند و حاضر به تغییر و اصلاح رفتار خود نیست، مجبور نیستید زندگی مشترکتان را با این فرد ادامه دهید.
اینکه شریک زندگی شما به عنوان یک مرد یا بانوی خانواده مسئولیتش را انجام نمی دهد و از انجام آن ها سر باز می زند اصلا شوخی نیست و می تواند به مرور شما را دچار فرسودگی کند، اگر همسرتان قصد تغییر ندارد، اجباری وجود ندارد که شما این شرایط را تحمل کنید.
نیاز است که زوجین در روابط خود برای بیان صادقانه احساسات و افکارشان آزاد و راحت باشند، اگر طرف مقابل شما فردی است که فقط خودش و افکارش برایش ارزشمند است و گمان می کند افکار و عقاید شما هیچ اهمیتی ندارد و برای شما به عنوان یک انسان و شریک زندگی ارزش قائل نیست، نیاز است که در مورد ادامه و عدم ادامه زندگی مشترکتان بیشتر فکر کنید.
پیشنهاد مشاور: افسردگی پس از طلاق و جدایی را درمان کنیم
بعد از ازدواج شما قرار است یکی از اولویت های همسرتان در طول زندگی مشترکتان باشید، درست است که در زندگی افراد و کارهای مهم دیگری نیز وجود دارد، ولی شما مجبور نیستید شرایط زندگی با فردی را که برای او ارزشمند و خاص و در اولویت نیستید تحمل کنید .
به دلیل ناهمواری و مسئولیت هایی که در زندگی وجود دارد منفی گرایی در برخی مواقع امری طبیعی به شمار می رود ولی این امر نباید به یکی از اصول زندگی فرد تبدیل شود و فرد این منفی گرایی را به تمام شرایط تعمیم دهد، افرادی که منفی گرا هستند مدام روی نقاط منفی زندگی تمرکز می کنند و افراد جالبی برای ادامه رابطه نیستند، زیرا بعد از مدتی شما را نیز دچار این بحران می کنند.
فقدان اعتماد در رابطه زوجین از طرف هر کدام از آن ها می تواند این رابطه را به تباهی بکشد پس بهتر است تا رقم نخوردن این اتفاق خودمان برای پایان دادن به رابطه دست به کار شویم .
همه ما رویاها و اهدافی را در طول زندگی مان دنبال می کنیم که قرار نیست بعد از ازدواج آن ها را به حسرتی در ذهن خود تبدیل کنیم. پس شریک زندگی تان باید در همه حال برای رسیدن به اهداف مطلوب و منطقی تان حامی شما باشد، در غیر اینصورت یک جای کار می لنگد و نیاز است که شما در عین حال به که به حفظ زندگی مشترکتان فکر می کنید به اهداف خود و البته سلامت روان خود نیز فکر کنید.
پیشنهاد مشاور: راه های رسیدن به آرامش بعد از طلاق که از آن ها خبر ندارید
مواردی که شرح داده شد تنها بخشی از مشکلات متعددی است که می تواند در زندگی مشترک به وجود بیاید، عوامل مختلفی می توانند در بروز مشکلات زناشویی نقش داشته باشند که نیاز است افراد در هنگام بروز این مشکلات، در جهت رفع آن تلاش کنند و شیوه مقابله ای کارآمدی داشته باشند، ما به هیچ عنوان شما را به طلاق گرفتن تحت هر شرایطی تشویق نمی کنیم چرا که طلاق می تواند یک راه حل اجتنابی و فرار از موقعیت باشد و در هر حال پیامدهایی منفی خواهد داشت.
اما تسلیم شرایط شدن و داشتن راهبرد منفعلانه نیز به هیچ عنوان توصیه نمی شود و بهتر است شما در ابتدا این مسئله را بسنجید که آیا همسر شما مایل به ادامه زندگی و بهبود رابطه و رفع مشکلات هست یا خیر و در صورت همراه بودن همسرتان سعی کنید این مشکلات را با همکاری هم حل کنید، در غیر اینصورت ماندن در یک رابطه سرد و بی عاطفه برای مدت طولانی می تواند آسیب زیادی به شما و فرزندان وارد کند و طلاق می تواند یکی از بهترین و البته تنهاترین راهکارها در چنین شرایطی باشد.
حال این سوال پیش می آید چگونه تصمیم درست و خردمندانه ای به دور از اظهار پشیمانی بگیریم؟
مشاوره قبل از طلاق امر بسیار مهمی است که به زوجین یاری می رساند که با اتخاذ یک تصمیم درست و به جا در مورد جدایی، از بروز بسیاری از آسیب های احتمالی بعد از طلاق جلوگیری کند.
مشاور به زوجین کمک می کند تا تصمیم خود را برای جدایی با سنجیدن تمام جوانب بگیرند و این مسئله را بسنجند که آیا راهی برای بهبود زندگی مشترکشان هست یا اینکه زندگی مشترکشان به پایان رسیده است. همچنین مشاور طلاق به افراد کمک می کند تا در صورت تصمیم برای جدایی از ایجاد احساس گناه و خشم و همینطور خود سرزنشی اجتناب کنند.
همراهی کردن فرد توسط یک مشاور و درمانگر خوب در این مسیر می تواند موجب حل بسیاری از مشکلات ذهنی و رفتاری فرد شود تا از این طریق فرد بعد از جدایی بتواند فصل جدید زندگی اش را از نقطه روشن تری آغاز کند.
این همراهی می تواند درصد زیادی از نگرانی های زوجین را برای شرایط موجود به حداقل برساند و در محکم قدم برداشتنشان برای ادامه مسیر به آن ها کمک کند.
از آن جا که معمولا خانم ها شرایط ویژه و بحرانی تری را بعد از طلاق در پیش دارند، مشاوره طلاق می تواند در کاهش مشکلات طلاق کمک بسیار زیادی به آن ها بکند.
فرزندان نیز آسیب ها و تنش های زیاد و بعضا غیر قابل جبرانی را در این مسیر متحمل خواهند شد که گذراندن جلسات مشاوره در خصوص آماده سازی آن ها برای کنار آمدن با این مسئله بسیار حائز اهمیت است، از این رو بایستی در انتخاب مشاور دقت بسیاری داشته باشیم چون مطمئنا مراجعه به یک مشاور بی تجربه که اعتماد کافی را به او نداریم نمی تواند ما را در رسیدن به نتیجه دلخواهمان یاری کند .
شما به راحتی می توانید با مراکز برتر مشاوره خانواده "مرکز مشاوره ستاره" تماس حاصل کنید، رزرو وقت از طریق 02122354282و 02122247100و 09035673050 و 09108347597
