آیا تا به حال کسی را ملاقات کرده اید که به نظر می رسد بدون زحمت موقعیت های اجتماعی را کنترل می کند و احساسات را درک می کند(منبع)؟

روانشناسی تاریک چیست؟

روانشناسی تاریک هنر و علم دستکاری و کنترل ذهن است. در حالی که روانشناسی علم مطالعه رفتار و فرآیندهای ذهنی انسان است و در افکار، اعمال و تعاملات ما نقش اساسی دارد.

اصطلاح روانشناسی تاریک پدیده ای است که در آن افراد از تاکتیک های انگیزه، ترغیب، دستکاری و اجبار برای رسیدن به آنچه می خواهند استفاده می کنند(منبع).

افراد با هوش هیجانی بالا این مهارت ها را دارند و از آنها برای همدلی، سازگاری با موقعیت های مختلف اجتماعی و حل تعارضات به صورت مسالمت آمیز استفاده می کنند. اما از این مهارت ها می توان برای اهداف تیره تر نیز استفاده کرد.

دستکاری یک اصطلاح کلی برای بسیاری از تکنیک های ذکر شده در اینجا است. این شامل تحت تأثیر قرار دادن یا کنترل هوشمندانه یا فریبنده بر کسی است که اغلب به هزینه او انجام می شود، با استفاده از تاکتیک هایی مانند:

• متقاعد کردن
• فریب
• اجبار(منبع)

ویژگی های شخصیتی افرادی که از روانشناسی تاریک استفاده می کنند:

• خودشیفتگی
•  روان پریشی
•  ماکیاولیسم

 سه ویژگی اصلی است، این افراد به خصوص بد جنس هستند زیرا مایلند اساساً هر کاری را که لازم است برای رسیدن به آنچه می خواهند انجام دهند. این آنها را به عنوان دوستان، اعضای خانواده یا شریک عاشقانه خطرناک می کند.

• خودشیفتگی: خودشیفتگی یک اختلال شخصیت است که در آن فردی به طور غیرمنطقی از اهمیت بالایی برخوردار است. خودشیفته ها اغلب نیاز دارند همه نگاه ها به سمت آنها باشد و اگر مورد تحسین قرار و توجه اطرافیان قرار نگیرند یا به آنها گوش ندهند، ناامید می شوند.
• روان‌پریشی: سایکوپات‌ها کمبود مشخصی از همدلی دارند. آن‌ها نمی‌توانند درک کنند که دیگران احساساتی دارند، که باعث می‌شود آن‌ها به گونه‌ای رفتار کنند که اکثر مردم هرگز نمی‌توانند آنها را تحمل کنند. سایکوپات ها با کنترل تکانه، تمایل به تعارض و فقدان عاطفه عاطفی مشکل دارند.
• ماکیاولیسم: به نام نیکولو ماکیاولی، سیاستمدار بدنام ایتالیایی، شخصیت ماکیاولیستی به شخصی اطلاق می شود که به طور طبیعی دستکاری، استراتژیک و هدف گرا است. به طور خاص، آنها علاقه ای به این ندارند که چگونه دسیسه هایشان بر دیگران تأثیر می گذارد تا جایی که به آنها کمک می کند به آنچه می خواهند برسند(منبع).

کاربردهای روانشناسی تاریکی

روابط شخصی

رفتارهای دستکاری می تواند تأثیر قابل توجهی بر روابط شخصی از جمله شراکت های عاشقانه، دوستی ها و پویایی خانواده داشته باشد. در روابط عاشقانه، دستکاری می تواند منجر به سوء استفاده عاطفی، وابستگی و از دست دادن عزت نفس شود. 

شرکای دستکاری ممکن است از تاکتیک هایی مانند آتش زدن گاز، بمباران عشقی و رفتار خاموش برای کنترل شریک زندگی خود استفاده کنند. در روابط دوستانه و خانوادگی، دستکاری می تواند تنش، بی اعتمادی و درگیری ایجاد کند. درک این رفتارها می تواند به افراد کمک کند تا دستکاری را در زندگی شخصی خود تشخیص دهند و به آن رسیدگی کنند.

محیط های حرفه ای

در محل کار، افراد ممکن است از روانشناسی تاریک برای به دست آوردن قدرت، خرابکاری همکاران یا پیشرفت شغلی خود استفاده کنند. این می تواند محیط های کاری سمی ایجاد کند و منجر به استرس و درگیری قابل توجهی در بین کارکنان شود. تاکتیک های رایج مورد استفاده در محیط های حرفه ای شامل خنجر زدن به پشت، شایعه پراکنی و تضعیف کار همکاران است. 

شناخت و پرداختن به این رفتارها می تواند به ایجاد یک محیط کاری سالم تر و پربارتر کمک کند. استراتژی‌های برخورد با همکاران یا مافوق دستکاری‌کننده شامل تعیین مرزهای واضح، جستجوی حمایت از همکاران مورد اعتماد و پرداختن مستقیم به رفتار در صورت لزوم است.

فروش و بازاریابی

برخی از تکنیک‌های فروش را می‌توان تاکتیک‌های روان‌شناختی تاریکی در نظر گرفت، مانند استفاده از ترس، کمبود، یا فوریت برای وادار کردن مصرف‌کنندگان به خریدهایی که در غیر این صورت ممکن است از آنها اجتناب کنند. در حالی که این تاکتیک ها می توانند موثر باشند، نگرانی های اخلاقی را در مورد دستکاری رفتار مصرف کننده ایجاد می کنند. ملاحظات اخلاقی در شیوه های بازاریابی برای اطمینان از اینکه مصرف کنندگان مورد استثمار یا فریب قرار نمی گیرند ضروری است. درک این تاکتیک ها می تواند به مصرف کنندگان کمک کند تا تصمیمات آگاهانه تری بگیرند و از خود در برابر دستکاری محافظت کنند(منبع).

تکنیک های دستکاری روانی

• بمباران احساسات: افرادی که شما را با عشق غرق می کنند، مراقبت، قدردانی و محبت شما را به جان می خرند تا شما را برای یک درخواست تشویق کنند.
• دستکاری معنایی: این یک عبارت فانتزی برای "بازی با کلمات" است. اساساً، اگر کسی کلمات شما (یا کلماتش) را می‌پیچاند تا به نظر برسد که واقعاً چیز دیگری گفته شده است، در حال دستکاری معنایی است. اگر کسی بخواهد شما را به قولی که هرگز نداده اید نگه دارد یا شما را فریب دهد و فکر کنید چیزی را گفته اید که هرگز قصدش را نداشته اید، می تواند شرم آور باشد(منبع).
• درمان خاموش: درمان خاموش یک تاکتیک دستکاری است که در آن دستکاری کننده برای اعمال کنترل یا تنبیه از ارتباط خودداری می کند. این می تواند شامل نادیده گرفتن قربانی، امتناع از صحبت کردن، یا دادن شانه سرد به او باشد. درمان بی صدا می تواند احساس انزوا، گناه و سردرگمی را برای قربانی ایجاد کند و در نهایت کنترل بیشتری را به دستکاری کننده می دهد. شناخت علائم درمان خاموش و درک تأثیر روانی آن می تواند به افراد کمک کند تا از خود در برابر این شکل از دستکاری محافظت کنند(منبع).

چه کسی از روانشناسی تاریک و تاکتیک های دستکاری روانی استفاده می کند؟

کسانی که در موقعیت های قدرت هستند، اغلب از روانشناسی تاریک برای دستکاری اطرافیان خود استفاده می کنند. برای مثال، یک سیاستمدار می‌تواند از تکنیک‌های روان‌شناختی تاریک برای تأثیرگذاری بر رسانه‌ها برای ارائه تصاویر واضح از آنها استفاده کند.

12 راه حرفه ای متقاعد کردن دیگران و موفقیت در بحث چیست؟

یک فروشنده از تاکتیک های دستکاری استفاده می کند تا مشتریان را متقاعد کند که محصولاتی را خریداری کنند که به آنها نیاز ندارند. یک رئیس می تواند از ترفندهای روانشناختی برای کنترل کارکنان و اطمینان از همسو بودن آنها استفاده کند. همه اینها نمونه هایی از افرادی هستند که ممکن است از استراتژی های روانشناسی تاریک استفاده کنند، اما باید به خاطر داشت که هر کسی می تواند هدف این تاکتیک ها باشد(منبع).

چگونه می توانیم فردی که دارای ویژگی های شخصیتی تاریک است را تشخیص دهم؟

تشخیص فردی که دارای ویژگی های سه گانه تیره است دشوار است و بدون ارزیابی رسمی، ممکن است هرگز مطمئن نباشید.

اما کسی که به طور مکرر دروغ می گوید، فقدان قابل توجهی از همدلی نشان می دهد، یا دیگران را برای رسیدن به اهداف خود مورد آزار و اذیت قرار می دهد، ممکن است دارای یک یا چند ویژگی تاریک باشد(منبع).

روانشناسی تاریک در رابطه:

راه های زیادی برای استفاده از مفاهیم روانشناسی تاریک تا به امروز وجود دارد. با این حال، در هسته، هدف نهایی یکسان باقی می ماند. خواه از طریق انکار عشق، فریب یا هر تاکتیک دیگری باشد. هدف اصلی این است که آنچه را که از روابط عاشقانه خود می خواهند به دست آورند. روشی که می تواند به شما کمک کند تا تصوری از قدرت و کنترل سوژه خود داشته باشند، کنترل احساسات آنها است.

برای مثال، با معاشقه کردن، ترس‌های فرد را مسخره کنند و در عین حال بگویند ممکن است معشوق خود را از دست بدهید. از سوی دیگر، می‌توانند با تشویق فراوان و عدم تمرکز بر عیب‌ها شما، از تمایلشان برای اعتبار اجتماعی بهره ببرند، عملی که به بمب عشق معروف است و یا هر راهی که برای این کار انتخاب می کنند(منبع).

خطرات استفاده از روانشناسی تاریک چیست؟

در حالی که برخی ممکن است بگویند این عمل غیرقانونی است، برخی دیگر معتقدند استفاده از روانشناسی تاریک به نفع خود ضرری ندارد. با این حال، آنها نمی توانند تشخیص دهند که روانشناسی تاریک یک فعالیت مخاطره آمیز با خطرات متعدد است، از رفتارهای روانی و دستکاری گرفته تا سرقت هویت و جرم فیزیکی.

یکی از تهدیدکننده‌ترین خطرات مرتبط با روان‌شناسی تاریک، پتانسیل تأثیرگذاری بر افراد برای ارتکاب جنایات خشونت‌آمیز یا حتی قتل است. 

افرادی که از تکنیک‌های روان‌شناسی تاریک مانند gaslighting(فریب کاری) یا شرطی‌سازی اجتماعی استفاده می‌کنند، می‌توانند با اعتماد به نفس جدید خود مجذوب شوند و ممکن است وسوسه شوند که فکر کنند برتر از دیگران هستند. از آنجا که آنها نگران احساسات دیگران یا رفاه آنها نیستند، ممکن است برای کنترل دیگران شروع به اعمال خشونت آمیز یا حتی جنایتکارانه کنند.

علاوه بر این، حتی اقدامات کوچک استثماری ممکن است از کنترل خارج شود و سازندگان آنها را به سمتی خطرناک از ظلم شدید و ناتوانی در احساس پشیمانی سوق دهد(منبع).

در پایان:

در حالی که روانشناسی تاریک می تواند در کوتاه مدت مفید باشد، اثرات بلندمدت آن می تواند بسیار مضر باشد. بنابراین، اگر می‌خواهیم از روان‌شناسی تاریکی به هر طریقی استفاده کنیم، باید در استفاده از این تکنیک محتاط باشیم و بدانیم که دارای خطرات ذاتی هستند(منبع).