با استرس خود چه کنیم؟ اختلال استرس و اضطراب شدید

استرس اصطلاحی می باشد که هنگامی که افراد دچار رنج و سختی می شود، از آن استفاده می کنند و بسیار رایج است. استرس شکل و درجه های مختلفی دارد که شامل ذهنی، جسمی و هیجانی می شود و به طور مثبت و یا منفی بر روی سلامتی اثر می گذارد.

استرس چیست؟

استرس بخشی جدا ناپذیری از زندگی می باشد و همه افراد کم و بیش آن را تجربه می کنند.

همه انسان ها دچار استرس می شوند و در بسیاری از موقعیت ها این استرس باعث می شود تا واکنش های صحیحی از خود نشان دهند به طوری که اگر استرس نباشد ممکن است جان شخص به خطر بیفتد.

انسان ها معمولا به خاطر احساس های خوشایند و هیجان های طبیعی  تنش و استرس را تجربه می کنند.

استرسی که به خاطر حس شادی می باشد استرس مهمی می باشد که سالم به حساب می آید اما نتیجه آن باید آرامش بخش باشد تا بتوانید از آن به عنوان یک استرس مثبت یاد کنیم.

استرس آرامش باید به گونه ای باشد که پس از رفع استرس بدن به سطح عملکرد طبیعی خودش برگردد، تنش زیادی به فرد وارد نشود و بیش از اندازه طول نکشد.

هنگامی که افراد دچار آشفتگی و نگرانی می شوند، استرس به سراغ آن ها می آید و بر رفتار و افکار آن ها تاثیر می گذارد، درمان استرس باعث کاهش استرس منفی می شود و به شما کمک می کند تا از استرس های مثبت لذت ببرید.

بر اساس فرهنگ ما، هر نوع استرسی ضرر دارد و زیان بار می باشد به طوری که وقتی فرد دچار استرس می شود، غذا خوردن او بسیار سریع می شود، نقل و انتقال او به سرعت انجام می شود و در بسیاری از موارد دیگر فشارهای زیادی بر روی او وارد می گردد.

امروزه ما به طور مداوم در حال استرس و اضطرار می باشیم و برای این که کارهای خود را به موقع به نتیجه برسانیم باید در کوتاه ترین زمان بیشترین کار را انجام دهیم و این موضوع استرس زیادی را به همراه دارد.

استرس به دو گونه در فرد به وجود می آید که گاهی اوقات ممکن است ضرر داشته باشد و گاهی اوقات فرد از آن در جهت مثبت استفاده می کند.

فرد ممکن است به خاطر شرایط محیطی و شغلی، شلوغی شهرها، آلودگی هوا، فشار کار و کار بیش از حد و غیره با استرس هایی در طول روز مواجه شود.

همچنین بعضی از افراد به خاطر رفتارهای رقابتی مانند دوندگی، رسیدن به هدف، موفقیت مالی و روحیه رقابتی دچار نگرانی و استرس می شوند.

علایم و الگوهای رفتاری استرس چیست ؟

بر اساس نظر مشاوران نشانه های استرس و اضطراب در افراد به شکل های متفاوتی دیده می شود که در زیر نمونه هایی از آن را بیان می کنیم.

• حرکت کردن، خوردن یا راه رفتن سریع و شتاب زده
• عجله برای پایان دادن به جملات و عبارات
• بی صبری برای پیش رفتن کارها و تمام کردن سریع کارها
• تفکر و یا عملکرد چندتایی
• احساس گناه از استراحت کردن یا هیچ کاری نکردن
• فکر کردن به کار حتی در تعطیلات
• برنامه ریزی برای کارهای بیشتر در زمان کمتر
• گوش ندادن به حرف های دیگران به علت اشتغال ذهن
• اعتقاد بر این که موفقیت یعنی به دست آوردن سریع چیزها
• نگران بودن از انجام نشدن سریع کارها

افرادی که دچار استرس می شوند بیشتر انسان های برون گرا و پرخاشگری هستند که احساس شتاب زدگی و عجول بودن می کنند و دوست دارند سریع کار هایشان تمام شود، آن ها میل رقابتی دارند و احتمال دارد که خیلی زود نسبت به مسائل واکنش نشان داده و خشمگین شوند، رفتار این افراد بیش تر بر اساس انگیزه است.

با استرس چه کنیم ؟ | درمان استرس

به همان اندازه که علائم رایجی که در هنگام استرس به وجود می آید، اهمیت دارد. مشخص شدن منبع استرس نیز مهم می باشد، شناخت منبع استرس از اهمیت زیادی برخوردار است و با آگاهی لازم می توانیم استرس بیش از حد را درمان کنیم.

ما نمی توانیم برای همیشه تنها بمانیم، در لاک خود فرو برویم یا با همه قطع ارتباط کنیم.

ما روزانه با افراد بسیاری در ارتباط هستیم و این موضوع می تواند اعصاب ما را به هم بریزند و داد ما را در آورند اما به این نکته نیز توجه داشته باشید که باید از به وجود آمدن استرس به طور طولانی مدت نیز جلوگیری کنیم.

استرس طولانی مدت ممکن است برای ما مضر و آسیب رسان باشد. این استرس در منزل، مدرسه، محیط کار و حتی محل بازی ممکن است برای ما به وجود آید و سلامت روح و روان ما را تحت تاثیر قرار دهد و با خطر رو به رو سازد.

برای این که بتوانید استرسی که به شما وارد می شود را کم کنید باید در طول روز خودتان را تنظیم کنید، میان موقعیت هایی که قادر به تغییرشان هستید و موقعیت هایی که نخواهید توانست آن را تغییر دهید فرق بگذارید و به خودتان استرس وارد نکنید.

برای این کار شاید لازم باشد روش های گفت و گویی که با خودتان دارید را تغییر بدهید.

بر اساس نظر روانشناسان هر فرد باید در زندگی خود شاد باشد. بنابراین سعی کنید با خوش حالی و شادی زندگی کنید و به خودتان فرصت امتحان کردن فرصت های جدید و شاد بودن را بدهید تا بتوانید در زندگی به آرامش برسید، بسیاری از افراد فرصت شاد بودن و در آرامش بودن را از خودشان می گیرند.

انسان های شاد و افراد ناخوشنود

انسان های شاد کسانی هستند که به کار خود علاقه دارند و سعی می کنند تا کارهایشان را به درستی و به بهترین شکل انجام دهند، این افراد شنودگان خوبی هستند و اگر چیزی به آن ها آموزش داده شود به خوبی یاد می گیرند.

اما افرادی که ناخشنود هستند همیشه با هر مشکلی دچار استرس می شوند و کارهایشان را با استرس انجام می دهند، این افراد از همه چیز عقب می مانند زیرا در خود فرو رفته و انعطاف ناپذیر هستند. شخص ناخشوند هنگام حضور در جامعه درگیر استرس و نگرانی زیادی می شود.

کار کردن و یا ارتباط گرفتن با افراد ناخشنود دشوار می باشد، انگیزه لازم برای رسیدن به هدف و پیشرفت را ندارند و معمولا از کمبود زمان شاکی هستند.

اگر شما فرد شادی باشید، می توانید زندگی تان را تغییر دهید و خلاق تر عمل کنید به شکلی که کارهایتان اثر مثبتی داشته باشد. در این صورت انرژی بهتری خواهید داشت و می توانید به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنید.

افراد می توانند با تغییر شرایط زندگی یا تغییر دادن های خود احساس بهتر و شادتری را در خود ایجاد کنند، مثلا آن ها می توانند لذت های پر درد سر و غیر منطقی خودشان را به لذت های آسان و بی درد سر تبدیل کنند، هم چنین به جای این که دیگران را تغییر دهند به فکر تغییر دادن خودشان هستند و برای آینده خود هدف های کوتاه مدتی را تعیین کنند تا بتوانند برای رسیدن به آن تلاش کنند و به آن ها برسند. این افراد با ورزش و مدیتیشن و غیره می توانند احساس خوبی را در خود به وجود آورند.

آشنایی با اختلال استرس و اضطراب شدید

استرس و اضطراب شدید یا حاد یک اختلال روانی می باشد که پس از یک رویداد یا حادثه آسیب زا رخ می دهد و باعث ایجاد اختلال در زندگی فردی و اجتماعی فرد می شود.

توجه داشته باشید که رابطه نزدیک و مستقیمی بین اختلال استرس حاد (ASD) و اختلال استرسي پس از حادثه (PTSD) وجود دارد. 

طبق تحقیقات انجام شده، حدود 20 درصد افراد پس از وقوع رویداد آسیب زا، دچار اختلال استرسی شدید یا استرس پس از حادثه می شوند.

البته نمی توان این موضوع را یک امر کلی در نظر گرفت زیرا افراد مختلف به رویدادهای آسیب زا به گونه های متفاوت پاسخ می دهند، اما آگاهی از اثرات فیزیکی و روانی حوادث، اهمیت زیادی در درمان استرس و اضطراب دارد.

همان طور که گفته شد برخی از افراد مبتلا به اختلال استرسی شدید، اختلال استرسی پس از حادثه را نیز تجربه می کنند. این اختلال تنها چهار هفته پس از قرارگیری در برابر حادثه ایجاد می شود.

در این ادامه این مقاله، به درمان اضطراب شدید، علت های ایجاد آن و علائم آن می پردازیم:

علائم استرس و اضطراب شدید چیست؟

علائم استرس شدید در ادامه توضیح داده شده است، دقت داشته باشید که این علائم همپوشانی بالایی با علائم اختلال استرسي پس از حادثه دارد.

• نفوذ افکار منفی، این مشکل زمانی رخ می دهد که فرد به طور مکرر رویداد آسیب زا از طریق مرور خاطرات، و یا رویاها مرور می کند و نمی تواند این کار را متوقف کند.
• خلق منفی یا نامناسب، در این حالت فرد ممکن است افکار منفی، غم و اندوه و بی حوصلگی و خلق پایین را تجربه کند.
• علائم تجزیه ای یا گسیختگی، این علائم می تواند شامل حس تغییر در واقعیت، عدم آگاهی از اتفاقات محیط پیرامون و ناتوانی در به یاد آوری بخش هایی از رویداد آسیب زا باشد.
• علائم اجتنابی، افراد مبتلا به این علائم عمدتا از افکار، احساسات، افراد یا مکان های مرتبط با رویداد آسیب زا دوری می کنند.
• علائم ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ، این علائم شامل بی خوابی، اختلالات خواب، دشواری در تمرکز، بی حوصلگی، پرخاشگری بوده که می تواند به صورت کلامی یا فیزیکی باشد. فرد همچنین ممکن است دچار دلواپسی و نگرانی شود.

اختلال وسواسی شدید و حاد ممکن است منجر به اختلالات بهداشت روانی دیگری مانند اضطراب و افسردگی نیز شود.

علائم اضطراب شامل موارد ذیل هستند:

• احساس وقوع فاجعه قریب الوقوع
• نگرانی بیش از حد
• دشواری در تمرکز
• خستگی
• بی قراری
• مواجهه با افکار رقابت با دیگران

علائم افسردگی شامل موارد ذیل هستند:

• فرد دائما احساس ناامیدی، غم و اندوه یا بی حالی می کند
• خستگی بیش از حد
• گریه غیرمنتظره
• از دست دادن علاقه نسبت به فعالیت هایی که زمانی لذت بخش بودند
• اشتها یا وزن بدن تغیر می کند
• فرد به خودکشی، خودزنی یا آسیب رسانی به خودش فکر می کند

تمام علائم ذکر شده، زندگی بیمار را به شدت دچار مشکل می‌کنند و به همین علت افراد باید در مورد روش درمان استرس و اضطراب آگاهی لازم را داشته باشند. 

در ادامه مقاله به بررسی علل این اختلال و روش هایی برای درمان و نابودی اضطراب خواهیم پرداخت.

علل بروز اختلال استرس و اضطراب شدید

یک یا چند رویداد آسیب زا ممکن است فرد را دچار اختلال استرس شدید کند، درمان اضطراب شدید باید به سرعت انجام شود و عقب انداختن درمان باعث وخیم تر شدن حال فرد می گردد. 

به خاطر داشته باشید که وقایع آسیب زا در طولانی مدت می توانند آسیب های جسمی، عاطفی و روانی زیادی را به همراه داشته باشند بنابراین نباید از درمان آن غافل شوید.

رویدادهای آسیب زای احتمالی می تواند شامل موارد ذیل باشد:

• مرگ یک فرد نزدیک
• تهدید به مرگ یا آسیب جدی
• بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل
• تعرض جنسی یا خشونت خانوادگی
• ابتلا به بیماری لاعلاج مانند ام اس، سرطان یا ایدز
• زنده ماندن از یک آسیب مغزی شدید
• تصادف با وسیله نقلیه

عوامل خطرزا

اختلال استرسی شدید در هر سنی و برای هرکسی با هرجنسیتی ممکن است رخ دهد. با این حال، برخی افراد بیشتر در خطر این اختلال قرار دارند.

عواملی که خطر ابتلا به اختلال استرسی را افزایش می دهد شامل موارد زیر می باشد:

• پیشینه قبلی، مشاهده عینی یا داشتن آگاهی در مورد رویداد آسیب زا
• داشتن سابقه سایر اختلالات بهداشت روانی
• سن کمتر از 40 سال
• جنسیت زن

روش تشخیص اختلال استرس و اضطراب شدید

روانشناس یا روانپزشک به راحتی و تنها با پرسش چند سوال اختلال می تواند ASD را تشخیص دهد. متخصص در این هنگام سوالاتی در مورد رویدادهای آسیب زا و علائم فردی می پرسد. 

در صورتی که فرد علائم گفته شده را در بازه زمانی یک ماه نشان دهد پزشک احتمال اختلال استرسی شدید را می دهد. اما اگر علائم گفته شده بیش از یک ماه طول بکشد، تشخیص دکتر اختلال استرسی پس از سانحه است. برای تشخیص اختلال استرسی شدید، روانشناس یا روانپزشک برای اطمینان از تشخیص خود در مورد موراد زیر نیز از بیمار سوال می پرسد:

• سایر اختلالات روانی
• مصرف مواد
• بیماری های زمینه ای

روش درمان استرس و اضطراب شدید

روش های زیادی برای درمان استرس و اضطراب شدید وجود دارد. روانشناس یا روانپزشک برای اطمینان از روش خود باید از نزدیک فرد بیمار را معاینه ‌کند. درمان اختلال استرسی شدید بر کاهش علائم و پیشگیری از پیشرفت بیماری تمرکز می کند.

گزینه های درمان استرس و اضطراب شدید، شامل موارد زیر هستند:

درمان شناختی رفتاری (CBT)

درمان شناختی رفتاری(CBT) معمولا بهترین روش برای درمان استرس، اضطراب و وسواس است. 

پزشکان معمولا درمان شناختی رفتاری را درمان اولیه برای افراد مبتلا به اختلال استرسی شدید یا اختلال استرسی پس از سانحه توصیه می کنند. 

ذهن آگاهی یا حضور ذهن

این درمان، روش های مدیریت استرس را به فرد مضطرب آموزش می دهد. این کار می تواند شامل تمرین های مدیتیشن و تنفس نیز باشد.

دارو درمانی

روانپزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی یا ضدتشنج را برای کاهش علائم اضطراب تجویز کند. دوز این دارو ها توسط روانپزشک تنظیم می شود و خود فرد نباید مصرف دارو را تغییر یا قطع کند.

استرس و اضطراب شدید معمولا دو هفته پس از قرارگیری در معرض حادثه ایجاد می شود، بنابراین درمان باید به سرعت شروع شود و نباید آن را تعویق انداخت.

قرار گرفتن مجدد فرد در معرض حادثه، بخشی از درمان استرس و اضطراب شدید است و باعث کاهش اثرات منفی بیماری و علائم آن می شود.

البته برای برخی از بیماران، درمان استرس و اضطراب شدید به چندین ماه درمان نیاز دارد. این درمان طولانی برای افرادی انجام می شود که ویژگی های زیر را دارا هستند:

• اجتناب، این مشکل زمانی ایحاد می شود که فرد از درمان اجتناب می کند و یا امیدی به درمان ندارد.
• خشم، خشمگین به تمرینات مواجهه درمانی پاسخ مناسبی نمی دهند به همین دلیل معمولا به درمان شناختی رفتاری واکنش بهتری نشان می دهند.
• واکنش شدید به غم و اندوه، درمان‌هایی که فرد را در معرض یادآوری مجدد سانحه قرار می‌دهند، ممکن است اضطراب فرد را شدت ببخشند. 
• خودکشی، این بیماران در ابتدا نیاز به کنترل افکار و مدیریت خودکشی دارند و بنابراین درمان آن ها طولانی تر می شود.

داروها درمان استرس و اضطراب شدید

برخی داروها برای درمان استرس و اضطراب شدید عبارتند از:

خانواده داروهای بنزودیازپین

تحققیات انجام شده در این مورد نشان می دهد که بنزودیازپین‌ها برای درمان اختلال استرسی شدید یا اختلال خواب مفید می باشد. البته استفاده آن باید زیر نظر دکتر باشد و استفاده طولانی مدت آن می تواند آسیب زا باشد.

پروپرانولول

 پروپرانولول در خصوص درمان درمان استرس و اضطراب شدید یک روش درمانی موفق می باشد و غالبا برای کنترل اضطراب و استرس تجویز می شود.

مورفین

در مورد این دارو تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته است. به طور کلی ثابت شده است که مورفین با کاهش نوراپی نفرین باعث کنترل ناراحتی، اضطراب و استرس در ساعات اولیه سانحه می شود.

پیشگیری از ابتلا به استرس و اضطراب شدید

اجتناب از رویدادهای آسیب زا، ممکن نیست و می توان گفت که هر فرد بالاخره با رویداد های آسیب زا روبرو می شود، بنابراین بهتر است که با راه های درمان آن آشنا باشد. روش‌های درمان و بهبود این مشکل شامل موارد زیر می باشد:

1. مشورت با پزشک یا متخصص بهداشت روانی
2. تقاضای کمک از خانواده و دوستان
3. درمان سایر اختلالات روانی

شما به راحتی می توانید با مراکز برتر مشاوره استرس و اضطراب " مرکز مشاوره ازدواج ستاره " تماس حاصل کنید، رزرو وقت با مشاور از طریق شماره های 02122354282و 02122247100و  09035673050 و 09108347597 امکان پذیر است.