ترس از فضای بسته (claustrophobia) به هراس و ترسی گفته می شود که در اثر ترس غیرمنطقی و شدید از فضای بسته به وجود می آید دقیقا متضاد این ترس، ترس از فضاهای باز است. می تواند در قالب ترس از آسانسور و ترس از خفگی ظاهر شود.
این امر می تواند زمانی رخ دهد که فرد در آسانسور، دستشویی عمومی، مترو یا اتاق بدون پنجره قرار می گیرد. این ترس یکی از رایج ترین انواع فوبیا است.
این افراد با قرار گرفتن در چنین موقعیت هایی مضطرب می شوند. احساس ترس و اضطراب شدید به علائم جسمانی اضطراب دامن زده و باعث بروز حملات پانیک یا فرار از این موقعیت ها می شود.
فرد مبتلا به این اختلال ممکن است بارها حملات هراس را تجربه کند، از طرفی دیگر برخی دیگر از افراد مبتلا به این اختلال هنگام قرار گرفتن در مکان های بسته تنها اضطراب هایی کوچک و جزئی را تجربه می کنند.
محرک های ایجاد ترس از فضای بسته
بسیاری از موقعیت ها می توانند باعث ایجاد این نوع ترس شوند. حتی برخی از افراد با دیدن فیلم یا فکر کردن در مورد فضاهای بسته نیز مضطرب می شوند.
به طور کلی عوامل ایجاد ترس از فضای بسته شامل فضاهای زیر می شوند:
- قطار
- آسانسور
- تونل
- دستشویی عمومی
- اتاق های هتل با پنجره های قفل شده
- هواپیما
- غار
- حمام
- سینما
- رستوران های زیر زمینی
- استفاده از کلاه ایمنی
- اتاق بدون پنجره
- نشستن در صندلی ماشین های دو در
- خوابیدن روی تخت در حالی که پتو کاملا سر را بپوشاند
- سفت در آغوش گرفته شدن
- حضور در مترو یا اتوبوس
- استفاده از پله برقی شلوغ
- درب های چرخان
- دستگاه MRI
اگر هنگام حضور در این مکان ها احساس ترس و اضطراب زیادی را تجربه می کنید بهتر است که به یک مشاور یا درمانگر مراجعه کنید.
البته همه بیماران لزوما از تمام این موقعیت ها وحشت ندارند، اما شباهت زیادی بین بیماران وجود دارد. به طور کلی این افراد از این که محدود شوند یا در جاهایی قرار بگیرند که خروج از آن امکان پذیر نباشد به شدت می ترسند.
ترس از دستگاه MRI
اسکن ام آر آی می تواند برای افرادی که از فضای بسته می ترسند وحشتناک به نظر برسد. در این صورت سعی کنید که از قبل به کارکنان بیمارستان اطلاع داده و در صورت تایید دکتر یک آرامبخش ملایم مصرف کنید.
در برخی از شرایط نیز می تواند از دستگاه های ام آر آی باز استفاده کرد، اما این نوع دستگاه ها به ندرت یافت می شوند.
علائم ترس از فضای بسته
علائم جسمانی این ترس شامل موارد زیر است.
- تعریق
- لرزش
- گرگرفتگی
- تنگی نفس
- احساس خفگی
- افزایش ضربان قلب
- احساس درد در قفسه سینه
- سردرد یا سرگیجه
- احساس ضعف
- خشکی دهان
- احساس گیجی
- گریه
- جیغ کشیدن
علائم روانی این اختلال نیز شامل موارد زیر می باشد.
- ترس از دست دادن کنترل
- ترس از غش کردن
- احساس ترس شدید
- احساس مرگ
- اجتناب از حضور در آن موقعیت
لزوماً فضاهای کوچک باعث این ترس نمی شوند بلکه فرد ممکن است بترسد که فضا کوچک تر شود، فرد همچنین از کمبود اکسیژن نیز می ترسد.
اگر علائم ذکر شده را به مدت طولانی تجربه می کنید حتما به متخصص و درمانگر مراجعه کنید.
عوامل ایجاد ترس از فضای بسته
اطلاعات زیادی از این که چرا فرد مبتلا به فوبیامی شود در دسترس نیست. اما عوامل محیطی و تجربه های فرد می تواند بر این موضوع تاثیر بگذارد.
این فوبیا می تواند به دلیل اختلال در عملکرد آمیگدال (ناحیه ای از مغز) ایجاد شود، این بخش از مغز وظیفه پردازش احساس ترس و اضطراب را بر عهده دارد.
فوبیا همچنین می تواند به دلیل برخی از حوادث آسیب زا مانند موارد زیر ایجاد شود:
- گیرکردن طولانی در یک فضای تنگ یا شلوغ
- احساس ترس هنگام سوار شدن به هواپیما
- حبس شدن در یک فضای کوچک، مانند دستشویی به عنوان مجازات.
- در حمل و نقل عمومی گیر کردن
- به طور تصادفی در یک فضای تنگ و کوچک مانند یک کمد تنها ماندن
- در یک فضای کوچک مورد آزار و اذیت قرار گرفتن.
مورد دیگری که باعث فوبیا فضای بسته می شود، یادگیری است. به طور مثال کودک با دیدن ترس والدین خود از فضای بسته می آموزد که فضاهای بسته ترسناک هستند.
تشخیص ترس از فضای بسته
برای تشخیص این نوع فوبیا فرد باید زیر نظر متخصص قرار بگیرد زیرا علائم این ترس ممکن است در افراد متفاوت باشد و متخصص باید احتمال وجود موضوعات زیر را بررسی کند.
- احتمال وجود اختلال های دیگر
- شدت حملات اضطرابی یا علائم اضطراب
- بررسی اختلال های به وجود آمده در زندگی فرد
درمان ترس از فضای بسته
اکثر افرادی که ترس از فضای بسته دارند از ابتلای خود به این بیماری آگاه هستند با این وجود بسیاری از افراد بدون مراجعه به دکتر یا متخصص با بیماری ترس از فضای بسته زندگی کرده و از حضور در فضاهای بسته خودداری می کنند.
حساسیت زدایی منظم
نکته جالبی که در این نوع درمان وجود دارد تدریجی بودن آن است و فرد در طول درمان به طور ناگهانی با ترس های خود مواجه نمی شود.
این درمان به افراد فرصت می دهد تا رابطه خود را با ترس دوباره تعریف کنند. شدت فوبیا در این درمان نقش مهمی دارد به طور مثال ممکن است درمانگر تشخیص دهد که فرد در ابتدا تنها باید به مکان های بسته فکر کند، یا تصویری از این مکان ها را مشاهده کرده و سپس استراحت کند.
نکته مهم در طول درمان این است که فرد می تواند هر زمان بخواهد این کار را متوقف کرده و استراحت کند.
درمان رفتاری شناختی ترس از فضای بسته
درمان رفتاری شناختی (CBT) به فرد کمک می کند تا درک درستی از مسائلی که موجب عدم تعادل روانی او می شوند پیدا نماید. درمان رفتاری شناختی برای افراد دچار فوبیای اجتماعی یا فوبیا فضای بسته بسیار مفید است، زیرا بیمار می‌توان درمان را در خانه تکمیل کند.
درمان دارویی ترس از محیط بسته
به طور معمول، درمان فوبیا نیاز به دارو ندارد اما اضطرابی که فرد تجربه می کند ممکن است انقدر شدید باشد که متخصص یا درمانگر احساس کند که فرد نیاز به دارو درمانی دارد.
تحقیقات نشان داده اند که بهترین دارو برای درمان فوبیا، داروهای مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI) هستند. که از آن ها می توان به سرترالین، پاروکستین و اسیتالوپرام اشاره کرد.
نکاتی در مورد کنترل ترس از فضای بسته
بسیاری از افراد مبتلا به ترس از فضای بسته از فضاهایی که باعث ایجاد اضطراب در آن ها می شود اجتناب می کنند.
این کار به عنوان یک راه حل طولانی مدت جواب نمی دهد زیرا فرد ممکن است سرانجام در یک موقعیت ترسناک و اجتناب ناپذیر قرار بگیرد.
روش های زیر به شما کمک می کند که در شرایط استرس زا آرامش خود را تا جای ممکن حفظ کنید.
- به آرامی نفس های عمیق بکشید و با هر نفس تا سه بشمارید.
- روی چیزی مانند حرکت عقربه های ساعت خود تمرکز کنید.
- مرتب به خود یادآور کنید که ترس شما به زودی از بین می رود.
- سعی کنید ترس خود را با یادآوری واقعی نبودن آن به چالش بکشید.
- یک مکان امن در ذهن خود داشته باشید که در آن احساس آرامش پیدا می کنید و در هنگام ترس به این مکان رجوع کنید.
اگر حمله هراس را تجربه کردید به هیچ وجه سعی نکنید جلوی آن را بگیرید زیرا ممکن است شدت حمله بیش تر شود در عوض بپذیرید که در حال تجربه این حمله هستید و به خودتان یادآوری کنید که این حمله زندگی شما را تهدید نمی کند و می توانید از این مشکل هم عبور کنید.
خوددرمانی ترس از فضای بسته در کودک و بزرگسال
خودیاری جزو فعالیت هایی است که شما می توانید زیر نظر دکتر برای بهبود حال خود انجام دهید.
- حرف زدن در مورد فوبیا: سعی کنید با دیگران در مورد ترس و احساسات خود صحبت کنید، این کار می تواند به شما کمک کند که احساس بهتری پیدا کنید.
- ورزش: ورزش هایی مانند یوگا، قدم زدن یا هر ورزشی که دوست دارید می تواند اضطراب شما را کاهش دهد و روحیه شما را بهبود ببخشد.
- سعی کنید اضطراب خود را کنترل کنید، برای این کار می توانید از روش های خاصی استفاده کنید، این کار به مرور به بهبود شما کمک می کند.
شما به راحتی می توانید با مراکز برتر مشاوره فوبیا ، هیپنوتراپی و روانکاوی "مرکز مشاوره ستاره زندگی" تماس حاصل کنید، رزرو وقت با مشاور از طریق شماره های 02122354282 و 02122247100 و 09035673050 و 09108347597 امکان پذیر است.
.png?m=thumb&w=20&h=20&q=high){kind=logo}
دیدگاه خود را بنویسید