وسواس در کودکان +درمان

زمانی که کودکی به اختلال وسواس فکری و رفتاری دچار می شود زندگی او دچار اختلالاتی می شود و این اختلال می تواند زندگی کودک را نابود سازد، این اختلال همچنین بر روی اطرافیان کودک تاثیر منفی می گذارد و دیگران به طور منفی تحت بازتاب ویرانگر این اختلال قرار می گیرند.

اختلال وسواس ذهنی با باورهای کودک و ذهنیت او در ارتباط می باشد و بسیار اختلال پیچیده ای است. این اختلال ممکن است همراه با اختلالات روانی دیگر در فرد ظاهر شود که به صورت خفیف، شدید، جداگانه و همراه با اختلالات دیگر خودش را نشان می دهد.

به دلیل پیچیده بودن این اختلال درمانگر نمی تواند سیر این بیماری را به درستی تشخیص دهد و شناخت این بیماری برای فرد بسیار دشوار است.

تاریخچه وسواس در کودکان

از دهه های گذشته پزشکان و محققان بر روی این بیماری بررسی می کنند، تحقیقات زیادی نیز بر روی آن انجام شده است اما نتوانسته اند به طور علمی و اصولی این اختلال را بشناسند و مردم نیز به چشم یک بیماری و مشکل روانی به این اختلال نگاه می کنند.

در زمان های قدیم به ندرت دیده می شد که فردی که به طور مکرر  اضطراب و استرس را تجربه می کرد و گرفتار رفتار های تکراری می شد به روانشناس مراجعه کند.

در این بیماری به خاطر افکار و باورهای خاص فشارهای روحی بر روی او به وجود می آید و فرد برای این که این فشار روحی را کاهش دهد، متوسل به کارهای غیرعقلانی می شود و می خواهد با تکرار رفتارهای غیرعقلانی و توجیه ناپذیر اضطراب روحی خود کاهش دهد.

چه عواملی سبب بروز اختلال در کودک می شود؟

برای اینکه وسواس شدید به وجود آمده در کودک را درمان کنید در ابتدا باید عوامل بروز آن را بشناسید و آگاهی لازم در زمینه عوامل بروز این مشکل را به دست آورید.

^{مسائل بیولوژیکی و ژنتیکی}

اختلال وسواس فکری نوعی اختلال روانی می باشد که مسائل بیولوژیکی و ژنتیکی در بروز آن نقش دارند و نشانه های برجسته و گویای این اختلال افکار، خیالات و ذهنیات و مفروضات ذهنی می باشد که بر روی ذهنیت کودک تاثیر گذاشته و کودک درگیر یک نوع اضطراب و هراس می شود.

اگر والدین کودک درگیر وسواس باشند احتمال ابتلای کودک به وسواس افزایش می یابد.

هنگامی که کودک دچار اضطراب می شود با انجام اعمال دیگر می خواهد تلاطمات ذهنی خود را آرام کند به همین دلیل او به رفتار های تکراری و مکرر دست می زند.

مثلا ممکن است به طور مکرر دست هایش را بشوید یا اشیا را به شکل خاصی بچیند تا به این صورت با درگیری ذهنی خود کنار آمده و اضطرابی که او را آزار می دهد را کم یا مهار کند.

هر فردی از جمله کودک می تواند درگیر ترس توجیه ناپذیر، خیالات و افکار ترسناک شود.

حادثه در اوایل کودکی

تحقیقات انجام شده بر کودکانی که وسواس را تجربه می کنند نشان داده است که تروما(حادثه) در اوایل زندگی نقش مهمی در بروز وسواس کودکان دارد.

این حوادث می توانند منجر به افسردگی، وسواس، اضطراب، بی خوابی، شب ادراری و مشکلات دیگر در کودکان بشود.

دقت داشته باشید که اضطراب در سطح خفیف در تمام افراد وجود دارد اما زمانی که  اضطراب شدت یابد و فرد نتواند به طور ارادی جلوی افکار هراس بر انگیز و توجیه ناپذیر خود را بگیرد، این اضطراب حالت بیمارگونه پیدا می کند.

بنابرای افکار ذهن کودک را درگیر کرده و به طور مکرر و پیوسته ذهن کودک را به خود مشغول می کنند و این ذهن مشغول بیمارگونه بر روی کارکرد فرد تاثیر منفی می گذارد و می تواند اختلالاتی در او به وجود آورد.

استرس سبب بروز وسواس در کودکان می شود

استرس و اضطراب بیش از اندازه در کودکان منجر به بروز وسواس می شود.

به عنوان مثال وقتی کودک گرفتار  استرس می شود دیگر قادر نخواهد بود مانند کودک عادی تکالیف درسی اش را انجام دهد.

این اختلال روانی علاوه بر آن که بر روی ذهن و رفتار کودک تاثیر می گذارد، می تواند بر روی کارکرد خانواده او را نیز اثر منفی گذارد و آن ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

 کودک هنگام ابتدا به این اختلال، بسیاری از افکار و رفتارهای نامعقولی از خود نشان می دهد و این رفتارهای او هیچ پایه و اساسی ندارد.

اما کودک به صورت تکراری، مکانیکی و به طور ناخودآگاه این رفتار ها را از خود نشان می دهد و او بر این باور است که با استفاده از این رفتارهای تکراری می تواند جلوی یک واقعه خیالی را بگیرد و از اتفاق بدی که قرار است به وجود آید پیشگیری کند.

اختلال وسواس کودکان در چه سنی تشخیص داده می شود؟

اختلال وسواسی معمولا در فاصله سنی 7 تا 12 سال در کودک قابل مشاهده خواهد بود. زیرا در این سن فرد می تواند تفاوت های ذهنی و رفتاری خود را با هم سن و سالانش مقایسه کند و متوجه تفاوت فکری خود شود و به همین دلیل در این سن این اختلال قابل تشخیص خواهد بود.

توجه داشته باشید که این اختلال مختص به کودکان نمی باشد و بسیاری از بزرگسالان نیز ممکن است به این اختلال گرفتار شوند. در بزرگسالان نیز نشانه های این اختلال و عوارض آن پیش از پانزده سالگی قابل مشاهده هستند.

تشخیص اختلال وسواسی در کودکان

تشخیص این بیماری از طریق مراکز روانشناسی انجام شود، تشخیص این اختلال اهمیت زیادی دارد و متخصصین باید دقت زیادی به خرج دهند، در غیر این صورت ممکن است کودک متهم به مشکلات دیگری مانند بی مسئولیتی و حرف نشنوی شود.

نشانه های رایج وسواس در کودکان شامل موارد زیر می باشد:

• افکار یا تصاویر آزار دهنده و ناخواسته مانند آسیب رساندن به دیگران
• نگرانی شدید در مورد اتفاقات بد
• تصور بر اینکه همه چیز باید "درست" باشد
• اهمیت بیش از اندازه به نظم و تقارن
• نگرانی در مورد مریضی یا بیماری دیگران

اجبار اغلب (اما نه همیشه) به وسواس مربوط است. به عنوان مثال، اگر کودک از میکروب بترسد، ممکن است مجبور شود دست های خود را به طور مکرر بشویید.  

رفتارهای زیر نشان دهنده وسواس در کودکان می باشد:

• شمارش بارها و بارها
• تشریفات مفصلی که باید هر دفعه دقیقاً یکسان انجام شود. به طور مثال، یک مراسم مشخص قبل از خواب
• شستن بیش از حد دست، دوش گرفتن یا مسواک زدن زیاد دندان ها
• تکرار بیش از حد اصوات، کلمات یا اعداد 
• ترتیب یا مرتب سازی چیزها به روشی خاص یا متقارن
• چک کردن مکرر  مانند بررسی مجدد تکلیف انجام شده
• چک کردن مکرر سلامت اطرافیان
• نگران مرگ پدر و مادر خود می باشد
• علاقه به جمع کردن وسایل دارد ( اختلال احتکار)

توجه داشته باشید که اختلال وسواس در کودکان ممکن است با اختلالات زیر اشتباه گرفته شود:

• اختلالات اضطرابی
• اختلال نقص توجه و بیش فعالی
• اختلال اوتیسم
• اختلال تیک یا سندرم تورت
  

آیا وسواس دوران کودکی با بزرگسالی متفاوت می باشد ؟

بین وسواس دوران کودکی و بزرگسالی تفاوت بسیار واضح و آشکاری وجود دارد، برای مثال کودکانی که به اختلال وسواسی دچار می شوند، رفتارهای مهارکننده بسیار افراطی و بیمار گونه ای نشان می دهند.

این اختلال در کودکان همراه اختلالات دیگری مانند بیش فعالی، اختلال پرش عضله یا تیک، و مشکلات اضطرابی می باشد.

از همان کودکی باید اقداماتی برای درمان وسواس صورت گیرد و اگر به بزرگسالی او برسد با دارو درمان نخواهد شد و دارو درمانی تقریبا بی تاثیر خواهد بود.

آیا نشانه های وسواس در بیماران به صورت یکسان مشاهده می شود؟

بر اساس نظر روانشناسان این اختلال در سنین مختلف عوارض متفاوتی دارد. برای مثال اگر کودک در زمان خردسالی به این اختلال روانی دچار شود، ذهن او بیشتر درگیر مسائل مربوط به مرگ مادر و آلوده شدن او به میکروب می باشد.

اگر همین کودک در زمان نوجوانی به این اختلال دچار شود ممکن است درگیر یاس و افکار نگران کننده شود. علاوه بر وسواس، موکنی نیز در این سن زیاد دیده می شود.

درمان وسواس در کودکان

درمان های متفاوتی برای درمان وسواس وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری بهترین درمان برای وسواس شناخته شده است. این درمان باعث کاهش اضطراب و نگرانی کودک می شود.

در این درمان مشاور سعی می کند تا دید کودک را نسبت به اطراف تغییر دهد. معمولا جلسات درمان شناختی رفتاری بین 20 تا 30 جلسه است و طی هر جلسه می توان به ارزیابی کار مشاور پرداخت.

دارو درمانی

دارو درمانی به طور کلی برای از بین بردن علائم اضطراب مصرف می شود. علاوه بر این دارو باعث افزایش سروتونین در مغز می شود که به مرور باعث بهبود و درمان وسواس می گردد.

شما می توانید برای راهنمایی تخصصی با مراکز برتر مشاوره وسواس "مرکز مشاوره ستاره زندگی" تماس حاصل کنید، رزرو وقت: 02122354282 و 02122247100 و  09035673050 و 09108347597