نشانه های اختلال یادگیری چیست؟ راه های تشخیص اختلال یادگیری؟ درمان اختلال یادگیری با نوروفیدبک چگونه است. معرفی تمامی روشهای درمان مشکلات یادگیری بدون عوارض در این مقاله صورت گرفته است.

اختلال یادگیری چیست؟

ناتوانی‌های یادگیری نمایانگر یکی از بزرگ ترین و شاید جنجال برانگیزترین مقوله‌های آموزش و پرورش است. این اختلال به‌ عنوان یک مشکل عصب ‌شناختی در نظر گرفته شده است که با مشکلات جدی در توانایی خواندن، نوشتن و ریاضیات همراه بوده و با توانایی ذهنی مورد انتظار در فرد هم‌خوانی ندارد. مبتلایان به ناتوانی‌های یادگیری که طبق تخمین‌های جهانی حدود 8 درصد از دانش‌آموزان و غالباً پسران را تشکیل می‌دهند، معمولاً پیش از ورود به مدرسه شناخته نمی‌شوند؛ زیرا این ناتوانی‌ها در مدرسه ظهور می‌یابند(منبع).

اختلال یادگیری شامل اختلال در یک یا چند فرایند اساسـی روان شناختی که در فهم یا کاربرد زبان گفتاری یا نوشتاری ایجاد مشکل کرده و ممکن است بـه صـورت توانایـی نـاقص درگـوش دادن، فکرکـردن، صـحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن کلمـات یـا محاسبات ریاضی، ظاهر گردد.

اخـتلالات یادگـیری زمانی تشـخیص داده مـی شـوند کـه پیشـرفت در آزمون های استاندارد شده برای خواندن، ریاضیات یا بیان نوشـتاری بطـور قـابل ملاحظـه زیـر حد مورد انتظار برحسب سن، تحصیلات و سطح هوشی باشد(منبع).

نشانه ها

برای تشخیص این اختلال باید مهارت های ریاضی کودک به طور قابل توجهی زیر سن تقویمی، هوش و عملکرد تحصیلی وی باشد(منبع).

این دسته از کودکان با اینکه هوششان پایین تر ازهمکلاسانشان نیسـت، ظاهری طبیعی دارند، رشد وزن و قدشان طبیعی است و مثل سایر کودکان بازی میکنند، اما در فعالیت هایـی چـون:

• خواندن
• نوشتن
• سخن گفتن
•  فهم ریاضی

 دچار مشکل بوده و در انجام تکالیف مدرسـه دچـار اشـکال جـدی هسـتند. اخـتلالات یادگـیرى اکـثراً در مرحله ورود به مدرسه و بعد از آن شناخته مى شوند هر چند که ممکن است نشانه هایى رادر سنین قبل از دبستان نیز در کودکان مشاهده کرد(منبع).

اختلالات یادگیری در مدرسه

مشکلات یادگیری ممکن است در یک یا چند فرایند پایه در فهم زبان گفتاری یا نوشتاری به وجود آیند. عقیده بر این است که مشکلات یادگیری نتیجه تغییراتی در کارکرد مغز هستند. این مشکلات ممکن است در کارکردهای شنیداری، حافظه یا پردازشی اتفاق بیفتد و مشکلاتی را در :

• فهم و به یاد آوردن کلمات
• در بیان یا دریافت زبان شفاهی یا کتبی
• در شکل ‌دهی حروف
•  فهم مفاهیم ریاضی

به وجود آورد.

ناتوانی یادگیری ریاضیات یکی از اختلالات یادگیری ویژه است که به تاخیر بدون دلیل و معنادار در توانایی حساب مربوط می شود(منبع).

چه دانش آموزانی درگیر آن هستند؟

دانش آموزان مبتلا به اخـتلالات یادگـیری که در ترکیب با یک کلاس عادی درس می خوانند بیشتر از همسالان سالم خود مـورد طـرد قـرار مـی گیرند و منزوی می شوند. میزان مشکلات رفتاری در دانش آموزان دارای اختلالات خواندن و نوشتن بیشتر از دانش آموزان عادی اسـت و این دانش آموزان (دارای اختلالات خواندن و نوشتن) از رشد اجتماعی و عزت نفس پایین تری برخوردارهستند(منبع).

یکی از متغیرهایی که در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص مشاهده می‌شود، اهمال‌کاری تحصیلی می‌باشد. اهمال‌کاری ازنظر روان‌شناسی یعنی به آینده محول کردن کاری که تصمیم به اجرای آن گرفته‌ایم.

 تأخیر هدفمندانه و دائمی در آغاز و تکمیل تکالیف تا حد تجربه احساس ناراحتی، اهمال‌کاری نامیده می‌شود. اهمال‌کاری با توجه به پیچیدگی و مؤلفه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری آن ابعاد و تظاهرات گوناگونی دارد، نوع رایج تعلل ‌ورزی تحصیلی در دانش‌آموزان به تأخیر انداختن آغاز یک تکلیف واگذار شده و برنامه ‌ریزی در شروع و عصبانیت در زمان اتمام آن است.

اهمال‌کاری از یک سو بیانگر خود نظم‌جویی دانش‌آموزان و از سوی دیگر، رفتار ناسازگارانه و راهبرد دفاعی غیرمؤثری است که افراد برای پرهیز از شکست، حفظ عزت‌نفس و ارزش شخصی از آن بهره‌ می‌جویند و پیامد مفیدی برای افراد سهل انگار ندارد.

اهمال‌کاری موجب درجات بالایی از اضطراب و افسردگی در دانش‌آموز می‌شود و عزت ‌نفس او را پایین می‌آورد(منبع).

بررسی دقیق مشکلات یادگیری با نقشه مغزی

نقشه برداری مغز برای مشاهده فعالیت مغز از طریق یک نقشه بصری استفاده می شود که عملکرد سیگنال ها و طول موج های مختلف در مغز را نشان می دهد که برای تشخیص طبیعی بودن عملکرد مغز استفاده می شود. برای ثبت نقشه مغزی کلاهی که با سیم به دستگاه متصل است روی سر بیمار قرار می گیرد که این کلاه متصل به سیم هایی می باشد که فعالیت مغز را از طریق حسگرهای نرم افزاری ثبت می کند(منبع).

نمونه تصویر نقشه مغزی اختلال طیف اوتیسم و اختلال یادگیری می باشد. در مورد نقشه مغزی بیشتر بدانید.

درمان اختلالات یادگیری با نوروفیدبک

هدف از نوروفیدبک آموزش تغییر نوار مغز است که  برای رسیدن به عملکرد شناختی مناسب و ایجاد آرامش و برای درمان اضطراب و افسردگی و و اختلال خواب و درد و الکلیسم و سایر اعتیاد ها استفاده می شود. 

درمان اختلالات یادگیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نوروفیدبک از روش های درمانی نسبتا جدید می باشد.

 براساس پژوهش ها مشخص شده است که کودکان دارای مشکلات یادگیری سطوح بالایی ازنسبت فعالیت‌های امواج مغزی (آلفا و تتا) را از خود نشان می‌دهند که این مسئله به پیشرفت فعالیت‌های ذهنی صدمه می‌زند. نوروفیدبک به کاهش نسبت آلفا و تتا کمک کرده و سبب بهبود مهارت‌های خواندن، نوشتن، ریاضیات و نقاشی و نیز افزایش نمره IQ می‌شود. معمولاً با کامل کردن یک دوره درمانی بهبودی ثابتی حاصل می‌شود.

 افرادی با نقص توجه مقدار زیادی از فعالیت موج مغزی آهسته، مخصوصا امواج تتا را نشان می دهند، همچنین تحقیقات نوروفیدبک مشخص کرده است که آموزش الگوهای امواج مغزی بتا و تتا و تقویت بتا به تتا می تواند آسیبهای شناختی مرتبط با نقص توجه وابسته به بیش فعالی و بی توجهی و مشکلات یادگیری را اصلاح کند.

نتایج مطالعه پیگیری که بر بچه هایی با اختلالات یادگیری انجام شد نشان داده است نوروفیدبک یک درمان موثر برای اختلالات یادگیری می باشد که تاثیرات مفید آن فقط بعد از نوروفیدبک نیست ، بلکه در یک دوره طولانی تر نیز، مراجع به طور کلی کاهش در نشانه های اختلال یادگیری داشتند(منبع). 

درمان با نرم افزار شناختی ریهاکام

رشد این اختلال در سالهای اخیر سرعت بیشتری نسبت به سالهای گذشته داشته به شکلی که برخی از کشورها با افزایش 300 درصدی آن مواجه گشته اند. مشخصه اصلی ناتوانی های یادگیری در کودک یا نوجوان عدم پیشرفت تحصیلی در زمینه خواندن، بیان نوشتاری یا ریاضیات در مقایسه با توانایی هوش کلی کودک است.

مشکلات تحصیلی کودکان با انواع گستردهای از مشکالت شناختی و نقص در کارکردهای اجرایی مرتبط میشود ، ازجمله کمبود مؤلفه هایی همچون توجه و انعطاف پذیری شناختی. توجه و بازداری یا انعطاف شناختی، فرایند پیشگیری و ایجاد سد در برابر ورود داده های غیر مرتبط با تکلیف به حافظه کاری است. اجرای کامل کارکردهای اجرایی به ساختار و کنترل بازداری در لوب پیشانی و پیش پیشانی مغز فراگیر وابسته است.

پژوهش های مختلفی در مورد اثربخشی درمان های مبتنی بر نرم افزار بر گروه های سنی مختلف انجام شده است که نتایج حاکی از اثربخشی این درمان ها بوده است. در واقع این نرم افزارها راهی برای نفوذ در عملکردهای شناختی می باشند. یکی از این نرم افزار های شناختی نرم افزار ریهاکام است که بر اساس پژوهش ها دارای اثر بخشی قابل قبولی در درمان اختلالات یادگیری دارد.

نرم افزار ریهاکام شامل فعال سازی و تحریک چندین حوزه شناختی مانند توجه، حافظه، فرآیندهای بصری- فضایی و انعطاف پذیری شناختی می باشد(منبع).

درمان با TDCS

نارساخوانی یک اختلال عصبی رشدی است. مطالعات، تصویر برداری عصبی در اختلال یادگیری الگوهای فعال سازی غیر طبیعی مغز را نشان می دهد. TDCS تکنیک ایمن و کم هزینه، با نتایج مثبت در تعدیل فعالیت مغز با استفاده از جریان های آندی یا کاتدی است. مطالعات اخیر نشان داده است که TDCS می تواند یک ابزار درمانی مفید برای بهبود عملکرد در کارهای شناختی باشد.

بر اساس پژوهش ها TDCS میتواند بهبود در مواردی از جمله:

• حافظه کاری 
• مهارت های توجه(توجه و تمرکز)
• بهبود در سرعت خواندن(شناسایی و خواندن حروف، هجاها، کلمات، غیرکلمات و متن)
• پردازش حسابی(ریاضیات)
• پردازش کلامی داشته باشد(منبع).

مرکز درمان اختلال یادگیری در تهران

مرکز درمان اختلال یادگیری در تهران کلینیک ستاره ایرانیان دارای مجرب ترین روانشناسان  و مجهز با به روز ترین دستگاه های تشخیصی و درمانی اختلالات یادگیری است. برای آگاهی از تشخیص و درمان اختلال یادگیری با مرکز ستاره ایرانیان تماس حاصل کرده تا اطلاعات کافی را به دست آورید.