نقشه مغزی چیست؟

نقشه مغزی چیست و چه کاربردهایی در تشخیص و درمان اختلالات روان و یادگیری دارد؟ چگونه می توان با مراکز نقشه برداری در ارتباط بود.

نقشه مغزی چیست؟

از سال 1929 مشخص شد که مغز انسان الکتریسیته تولید می کند. تشخیص و ثبت این فعالیت ها با قرار دادن الکترود روی پوست سر در ناحیه سر انجام می شود. داده های جمع آوری شده از این الکترودها بین پانزده تا سی دقیقه در محیط کامپیوتر ثبت می شود. الکتروانسفالوگرام کمی (QEEG)یک نوار مغزی ثبت شده دیجیتالی است.

QEEG ارتباط نزدیکی با پویایی مغز دارد، با وضوح زمانی میلی‌ثانیه، ویژگی‌های عملکردی، و وضعیت‌های جهانی عملکرد مغز، پردازش اطلاعات و فعالیت‌های شناختی را نشان میدهد.

اطلاعات نقشه مغزی را می توان به عنوان یک ابزار بالینی برای ارزیابی عملکرد مغز و نظارت بر تغییرات عملکرد مغز به دلیل مداخلات مختلف مانند نوروفیدبک یا دارو توسط متخصصان تفسیر و استفاده کرد(منبع).

قابلیت اطمینان و اعتبار QEEG بیش از 90٪ است و به طور گسترده در درمان های بالینی استفاده می شود.

از آنجایی که بسیاری از اختلالات روانی بیماری های مغزی هستند، درک و نظارت بر عملکرد مغز برای درمان موثر مهم است (منبع).

نقشه مغزی چه چیزی را نشان می دهد؟

تعامل جمعیت بزرگی از نورون‌ها منجر به رویدادهای الکتریکی ریتمیک در مغز می‌شود که می‌توان آن‌ها را در چندین مقیاس زمانی مشاهده کرد. الگوهای نوسانی QEEG مختلف نشان دهنده حالات مختلف پردازش اطلاعات در مغز است. 

نقشه مغزی دارای تعدادی ویژگی مهم است که آن را به ویژه در عملکرد بالینی قابل مشاهده است. 

در واقع، مطالعات متعدد نشان داده اند که QEEG ها ساختار مغز (سخت افزار) مانند:

• اتصلات بین نورون ها،
• یکپارچگی مدارها،
• حجم هیپوکامپ و
• تعداد سیناپس های فعال

را منعکس می کنند. 

دهه‌ها مطالعه نشان داده‌اند که ویژگی‌های عملکردی مغز (یا"نرم افزار")، مانند:

1.  عملکرد حافظه،
2. توجه و سرعت پردازش،
3. تنظیم هیجانی،
4. ظرفیت فردی برای پردازش اطلاعات،
5. آمادگی شناختی،
6. و بقیه، شامل حالات عملکردی مغز،

به راحتی در QEEGs منعکس می شوند. 

تحقیقات جدیدتر نشان می‌دهد که آسیب‌شناسی‌های عصبی روانی خاص، مانند:

•  اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD)،
• ناتوانی‌های یادگیری خاص، اسکیزوفرنی،
• اختلال وسواس اجباری (OCD)،
• اختلال شخصیت مرزی (BPD)،
• افسردگی،
• افکار خودکشی،
• اختلالات اضطرابی،
• آسیب مغزی تروماتیک (TBI)،
• اختلال شناختی خفیف (MCI)،
• بیماری آلزایمر (AD)،
• و سایر اختلالات روان 

با QEEG خاص مرتبط و قابل تشخیص هستند (منبع).

نقشه مغزی وسواس

تحلیل نقشه مغزی نیاز به تخصص و گذراندن دوره های تخصصی دارد. ساختار مغز به دلیل پلاستوسیته از پیچیدگی خاصی برخوردار است. 

می توانیم یک نمونه از نقشه مغزی های افراد وسواسی را برای شما نشان دهیم ولی این فقط یک نمونه است و شناسایی اختلال وسواس حتما باید توسط متخصصین صورت بگیرید.

چه مواردی در تشخیص مهم است؟ 

قبل از تشخیص موارد زیر باید بررسی شود.

• سن
• اعتیاد
• جنسیت
• مصرف دارو

نقشه مغزی فرد مضطرب

همانطور که بیان شد تحلیل QEEG حتما باید توسط متخصصین آموزش دیده صورت گیرد و به هیچ وجه افراد نباید به تحلیل آن بپردازند. 

اضطراب انواع گوناگونی دارد و در نواحی مختلف صورت می گیرد. حتی اضطراب می تواند ناشی از یک خاطره و یا رویداد اضطرابی دردناک (PTSD) باشد.

اضطراب معمولا در نواحی پیشانی در طیف الفا و تا امواج "های بتا" رخ می دهد ولی گاهی در نواحی T3 هم به دلیل خاطرات اضطرابی رخ می دهد. 

یک نمونه نقشه مغزی استرس پس از سانحه برای شما نشان داده شده است.

نقشه مغزی فرد افسرده

تحقیقات نشان می دهند افزایش فعالیت آهسته ( امواج تتا و آلفا) در نواحی جداری و پس سری در بیماران افسرده ممکن است منعکس کننده کاهش فعال شدن قشر مغز در این نواحی مغز باشد، و بر اساس پژوهش ها افزایش گسترده موج بتا با علائم اضطراب مرتبط است که نقش مهمی در بروز اختلال افسردگی دارد. در درمان افسردگی، نظارت بر بعد بیولوژیکی و بعد روانی یا اجتماعی در مواردی که به درمان مقاوم هستند اهمیت دارد. هدف نقشه مغزی تشخیص ، بررسی و درمان با اندازه گیری عملکرد مغز در بزرگسالان، نوجوانان و کودکان است (منبع).

برخی انواع افسردگی شامل:

• اختلال عاطفی فصلی
• افسردگی پس از زایمان
• اختلال ناخوشی پیش‌قاعدگی
• افسردگی روانی
• افسردگی دوقطبی
• اختلال بی نظمی خلقی مخل
• اختلال افسردگی مداوم (PDD)(منبع).

یک نمونه تصویر نقشه مغزی یک فرد افسرده با اختلال توجه و تمرکز، مشکل یادگیری و تغییرات خلقی قرار داده شده است.

هزینه نقشه مغزی

در ایران با ۵۲صفحه خروجی با دستگاه مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا (QEEG Mitsar FDA) 648هزار تومان است.

هزینه نقشه مغزی در آمریکا و خارج از ایران بین 785 تا 1500 دلار است(منبع). هزینه جلسه بین 100 تا 270 دلار برای 30 تا 40 دقیقه آموزش است. اگر 40 جلسه انجام دهید، هزینه نوروفیدبک 4000 تا 10800 دلار به اضافه هزینه های راه اندازی 750 تا 1500 دلار خواهد بود. برخی از تمرین‌کنندگان چندین QEEG دیگر باید انجام دهند تا درمانگران و متخصصان از پیشرفت کار مطمئن شوند (منبع).

عوارض نقشه مغزی

نقشه مغزی یک آزمایش بی خطر و بدون عوارض جانبی است. با این حال، فرد مبتلا به صرع ممکن است تشنجی را تجربه کند که توسط محرک‌های مختلف مورد استفاده در این روش از جمله چراغ‌های چشمک زن ایجاد می‌شود. (این مورد توسط کادر پزشکی به عنوان یک "عارضه" تلقی نمی شود، زیرا تشنج در طول EEG می تواند به تشخیص کمک زیادی کند.)(منبع).

این روش  بدون درد، راحت و به طور کلی بسیار ایمن است. در حین انجام آن هیچ جریانی به بدن شما وارد نمی شود. به غیر از به هم ریختی مو سر و احتمالاً احساس خستگی، هیچ عارضه جانبی را تجربه نخواهید کرد (منبع).

مرکز نقشه مغزی در تهران و کرج

مرکز ثبت نقشه مغزی در تهران ستاره ایرانیان مجهز به جدیدترین دستگاه ثبت نقشه مغزی می باشد که دارای تایید سازمان غذا و دارو آمریکا (QEEG Mitsar FDA) است. برای آگاهی از نقشه مغزی با مرکز مشاوره ستاره ایرانیان تماس حاصل کرده تا اطلاعات کافی را به دست آورید

مراکز خارجی نقشه مغزی در آمریکا و اروپا

از زمان آغاز به کار آن در سال 2013 به عنوان یک آینده اروپایی وفناوری های نوظهور (FET) پرچمدار، مغز انسانپروژه (HBP) پارادایم جدیدی برای مغز ایجاد کرده است تحقیق در رابط محاسبات و فناوری در سال 2012، کنسرسیوم HBP خلاصه ای از هدف را بیان کرد پروژه به شرح زیر «پروژه مغز انسان باید نکات فنی را مشخص کند مبانی مدل جدیدی از تحقیقات مغز مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد یکپارچگی بین داده ها و دانش از رشته های مختلف، و کاتالیزور یک جامعه تلاش برای دستیابی به درک جدیدی از مغز، جدید درمان بیماری های مغزی و محاسبات مغزی جدید فن آوری ها.”

اکنون، پس از ده سال کار تاثیرگذار، فشرده و میان رشته ای توسط صدها محقق در سراسر اروپا و فراتر از آن، HBP ارائه کرده است. کارشناسان به منظور مقابله با چالش علمی درک اندامی پیچیده مانند مغز انسان از زمینه های مختلف با هم در HBP در یک روش بی سابقه سیستماتیک و مشارکتی. این منجر به پیشرفت قابل توجهی در درک ما شده است.

 ساختار مغز انسان، عملکرد و اختلال عملکرد و در کاربردهای جدید در پزشکی و فناوری این دستاوردها شامل اطلس های سه بعدی پیشرو در جهان است مغز، پیشرفت در پزشکی مغز شخصی و توسعه فناوری های جدید الهام گرفته از مغز، به عنوان مثال، در هوش مصنوعی و محاسبات نورومورفیک. کاربردهای چشمگیر در پزشکی مغز شامل بصری است ایمپلنت با هدف قادر ساختن افراد نابینا به دیدن و تکنیک های تحریک عصبی که قبلاً به فلج کمک کرده است (منبع).

 می توانید با مراکز نقشه مغزی خارج از ایران ارتباط بگیرید.

پیش از نقشه مغزی چه مواردی را رعایت کنیم

1. .برای اتصال بهتر الکترود ها لازم است پوست سر تمیز باشد.
2. .لازم است 8 ساعت از داروهای مسکن استفاده نشود و در صورت مصرف دارو های اعصاب و روان از قبل اطلاع داده شود.
3. .شب قبل از مصرف داروهای خواب آور پرهیز کنید.
4. حداقل 4 ساعت قبل از ثبت نقشه مغزی مصرف کافئین نداشته باشید.
5. .حداقل 3 ساعت قبل از ثبت نقشه مغزی مصرف سیگار(نیکوتین) و قلیان نداشته باشید.
6. .حداقل 8 ساعت قبل از ثبت نقشه مغزی از مصرف الکل، ماریجوانا و سایر سومصرف های تفریحی جلوگیری کنید.